De Bean Deal vraagt om actie in de hele keten

Tekst: Kelly Tijhuis
Foto’s: BO Akkerbouw

Eind 2020 presenteerde het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Nationale Eiwitstrategie (NES). Een actieplan om landelijk meer zelfvoorzienend te worden in plantaardige eiwitten. Dit actieplan heeft niet alleen gevolgen voor de landbouw, maar ook voor de consument. De toename van plantaardige eiwitten zorgt namelijk voor een duurzamer en gezonder eetpatroon.

Een concrete uitwerking van de NES is de Green Deal Eiwitrijke Gewassen. Beter bekend als de Bean Deal. De teller staat op dit moment op 56 deelnemende partijen. Zij werken ieder op hun eigen manier toe naar de doelen.

Bonen die lonen voor boeren én natuur

Eén van de initiatiefnemers van de deal, is BO Akkerbouw. Zij vertegenwoordigen boeren, veredelaars, handelaren en verwerkers van de Nederlandse akkerbouw, en zetten zich in voor innovatie. Directeur André Hoogendijk ziet een groei van de variëteiten en het areaal eiwitrijke gewassen. Onder andere de verwerking en productie van de gewassen neemt toe. “Op dit moment onderzoeken we bijvoorbeeld de mengteelt van tarwe en veldbonen. Mengteelt is niet alleen goed voor de kwaliteit van de gewassen, maar ook voor de bodemdiversiteit. Daar zetten we ons voor in.”

Hoogendijk ziet deze focus op Nederlandse eiwitrijke gewassen ook bij de leden van BO Akkerbouw. “Eerder werden veel vleesvervangers gemaakt van sojabonen uit Noord-Amerika en ingrediënten uit China. Dat past niet bij de duurzame ambities van veel bedrijven. Neem bijvoorbeeld HAK, van de potten en stazakken met bonen. Zij importeerden eerder hun kidneybonen uit Canada, maar telen ze nu in Nederland. Cosun, een van onze leden, test nu de teelt van veldbonen voor de productie van eiwitrijke producten. Ze maken bijvoorbeeld ijs op basis van veldbonen, in plaats van melk. Het is de kunst om deze producten aan te laten slaan bij de consument. Ik vind het lekker, maar ik ben niet helemaal objectief”, lacht Hoogendijk.

"Het is de kunst om producten gemaakt van plantaardige eiwitten aan te laten slaan bij de consument"

Met mbo’ers in het (werk)veld

In verschillende onderzoekstrajecten binnen de Green Deal werken ondertekenaars vaak samen met mbo en hbo-scholen. Mbo’ers richten zich op dit moment onder meer op ontwikkelingen in de keuken. Zij onderzoeken de praktische mogelijkheden met plantaardige eiwitten. Hbo’ers zijn vooral betrokken bij het proces dat daaraan voorafgaat.

Sonja Zuijdgeest, ketenregisseur van de Bean Deal, onderstreept het belang van het betrekken van studenten: “Zij zijn de toekomst. De mensen die straks in het werkveld de gewassen ontwikkelen, telen en verkopen. Het is belangrijk dat de nieuwe generatie tijdens hun opleiding al leert dat eiwitten ook prima plantaardig en van eigen bodem kunnen zijn. Tegelijkertijd zien we voor hen een activistische rol: jongeren laten de oudere generatie zien dat dingen kunnen en móéten veranderen. Binnen onze projecten geven we daar ruimte voor. Een mooi initiatief is bijvoorbeeld Bean me up!, een onderzoeksproject door Inholland. Hier bekijken studenten bijvoorbeeld de mogelijkheden met veldbonen: wat kunnen we daar nou allemaal mee?”.

Ayoub Louirhani uit Amsterdam-Oost ging voor zijn agrifood expeditie in Noord-Holland langs bij Hogeschool Inholland, waar wordt geëxperimenteerd met voedingsmiddelen van veldbonen.

Projecten voor en door mbo’ers

Waar BO Akkerbouw mbo’ers vooral betrekt in de keten na de productie, doet CIV Groen dat anders. Miriam van Bree is projectleider bij het praktijkcluster Agro van CIV Groen. Ze vult aan: “We vinden het belangrijk dat mbo’ers binnen de agrarische sector altijd goed op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen. Zowel de studenten als de docenten. Daarom besteden we veel aandacht aan eiwitrijke gewassen. We geven bijvoorbeeld lezingen over nieuwe trends in de akkerbouw, brengen een magazine voor mbo’ers uit en ontwikkelen een lespakket over (eiwitrijke) strokenteelt. Binnenkort organiseren we een bijscholingsdag bij een lupineboer. Zo laten we docenten en studenten kennismaken met de koplopers in het bedrijfsleven.”

"We willen dat mbo'ers binnen de agrarische sector altijd goed op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen"

Actieplan biologische landbouw

Een groei van 4% naar 15% biologische landbouwgrond in 2030. En veel meer producten met het groene EU-keurmerk in de schappen. De doelen in het Actieplan Biologische landbouw van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zijn helder. Wat moet hiervoor gebeuren? In gesprek over vooroordelen, de kracht van eigen motivatie en een proeverij aan mogelijkheden.

Lees meer

Over de Green Deal

Met de Green Deal stimuleert de overheid duurzame projecten en ideeën van bedrijven en organisaties. Sinds 2011 zijn er ruim 200 Green Deals getekend. De Green Deal Eiwitrijke Gewassen (Bean Deal) is één van die initiatieven, net als de Green Deal Natuurinclusieve Landbouw. Beide deals hebben veel effect op de agrosector en het onderwijs. Op onze website lees je meer over de ontwikkelingen rondom de Green Deals.

Lees meer over het actieplan van de biologische landbouw.