Zonneboot op stoom

Doet ie ’t of doet ie ’t niet? Hoop, twijfel en onzekerheid wisselden elkaar vlak voor de race razendsnel af. De motor van de zonneboot toonde zich grillig door soms wel en soms niet te functioneren. Dankzij ingrijpen van de bemanning moest technische koppigheid het uiteindelijk afleggen tegen menselijk inzicht en veroverde het VHL-Nordwin Zonnebootteam zelfs een podiumplaats. De 20-jarige Katinka Benders ziet dit als het spannendste moment van haar inmiddels tweejarige carrière bij dit team. Zij studeert Biotechnologie bij Hogeschool Van Hall Larenstein (VHL). Haar keuze voor dit instituut hield nauw verband met de zonneboot. Bij haar vooropleiding was zij al betrokken bij een zonneboot en wilde dit in het hbo een vervolg geven. Benders: “Alle studies leken me leuk, meedoen met de zonneboot was mijn belangrijkste motief voor een studie bij VHL.”

Technisch vernuft

De zonneboot is het zoveelste voorbeeld van de haat- liefdeverhouding tussen Nederland en het water. Dit vaartuig past keurig in het rijtje van verzwaarde dijken, windmolens, Deltawerken en zeehelden. De constructie van een zonneboot kwam tot stand omdat de Nederlandse infrastructuur ongeschikt bleek voor wedstrijden met zonneauto’s, het water bood nog wel voldoende ruimte. De technische principes van zonnepanelen op daken zien we terug in de boten. Met de door zonnecellen opgewekte stroom komt de boot in beweging.

De uitrusting van de zonneboot bestaat echter uit veel dunnere panelen dan het gemiddelde Nederlandse dak. Op het team rust de taak deze zelf gemaakte panelen zo efficiënt mogelijk op elkaar aan te sluiten om zoveel mogelijk stroom te genereren. De constructie van de romp van het vaartuig moet daarnaast de weerstand van het water zoveel mogelijk reduceren. Ook de meest efficiënte overbrenging van de door de motor opgewekte kracht naar de schroef vereist vakmanschap. Met de toepassing van duurzame materialen gaat het team verder dan andere deelnemers. Benders: “Het samenspel van techniek en mens maakt het boeiend en spannend.”

Imago

Het VHL-Nordwin Zonnebootteam bestaat sinds 2008. Het team telt vijftien studenten uit verschillende opleidingen van beide instellingen, wedstrijdteams bestaan uit acht mensen. Jaarlijks strijdt de zonneboot in vijf wedstrijden om het wereldkampioenschap, één van deze krachtmetingen is de wedstrijd voor het Nederlandse kampioenschap. Het grootste deel van de teams heeft als opleiding een technische of maritieme achtergrond. Het groene onderwijs heeft zich daar als een soort vreemde eend in de bijt bij aangesloten.

Toch is de deelname van een team met wortels uit het groene onderwijs minder volgens Benders minder verrassend dan het lijkt: “In de Nederlandse groene sector spelen zowel technische innovaties als duurzaamheid een belangrijke rol. Met de zonneboot zien we deze beide elementen terug.” Over het effect van de zonneboot op het imago van Van Hall Larenstein, Nordwin College en het groene onderwijs durft ze geen uitspraken te doen: “Lastig meetbaar, wel tonen we als opleidingen dat we onze visie op duurzaamheid koppelen aan daden. Daarnaast bieden we met de zonneboot tegenwicht aan het traditionele imago van koeien, tractoren en milieuvervuiling en de kneuterige entourage van Boer zoekt Vrouw.”

Studievertraging

Voor liefhebbers met belangstelling voor soortgelijke projecten noemt Benders tijd en geld als uitdagingen. In wedstrijdweken is het team dag en nacht in touw. Verder hangt de tijdsinvestering af van de individuele taken binnen het team. Benders: “Ruwweg kost het een half jaar studievertraging.”

Ook de financiën kunnen lastig zijn. Zonder calamiteiten kost het jaarlijks tussen de tien- en vijftienduizend euro om de zonneboot in de vaart te houden. Aan de aanschaf van nieuw materiaal voor de constructie van een andere boot hangt zelfs een prijskaartje van dertigduizend euro. Ze tekent hierbij aan dat sommige sponsoren geld geven en anderen met materiaal ondersteuning bieden. Verder stelt VHL een werkplaats beschikbaar en verstrekt de technische dienst advies en materialen bij onderhoudswerkzaamheden.

Opstapje naar carrière

Benders is na twee jaar nog steeds enthousiast. Ze geniet van de gezelligheid en de open houding binnen het team en ontwikkelt zich tegelijkertijd op meerdere vlakken. Ze leerde haar grenzen verleggen en constateert dat deze activiteiten haar vindingrijkheid hebben vergroot. Technisch gezien startte zij nagenoeg op het nulpunt, maar verwisselt inmiddels zelfstandig onderdelen.

Ook haar houding veranderde. In het verleden benaderde ze sponsoren met lood in de schoenen, maar nu omschrijft ze zich als vrijmoedig: “Als ik voor mijn team voordeel zie, stap ik bijvoorbeeld gemakkelijker op sponsoren af.” Naast haar persoonlijke ontwikkeling ziet ze haar activiteiten voor de zonneboot ook als een verfraaiing van het CV en een opstap naar een baan: “Ik bouw nu een netwerk op waar ik na mijn studie van kan profiteren.

(Tekst: Gerrit Strijbis)