SFYN stimuleert jongerengesprek over een beter voedselsysteem

Tekst: Ton van den Born
Foto’s: Charlotte van den Arend

Brenda Poot ontdekte SFYN, een internationaal netwerk, toen ze voor haar studie Bestuurskunde aan Universiteit Leiden een half jaar in Bergen, Noorwegen, was. “Ik vroeg me af of er ook een SFYN Nederland was.”

Die bleek er te zijn. SFYN Nederland bestaat nu twaalf jaar. Een actieve club, “opgericht door een groep jonge mensen die het verbazingwekkend vonden dat een kok nooit met een varkenshouder praat”, vertelt Lianne de Bie, directeur van Slow Food Youth Network Nederland. “Veel mensen in de voedselketen ontmoeten elkaar nooit. Ze zitten in hun eigen hokje en zetten zich daar misschien best actief in voor verandering. Maar wil je een nieuw voedselsysteem, dan moet je dat samen doen.”

Brenda Poot

De Bie komt uit een agrarische familie, studeerde Land en Watermanagement aan Van Hall Larenstein en deed aan Wageningen University & Research de master hydrologie en geologie. Bij SFYN, waar ze als vrijwilliger begon, zet ze zich in voor meer onderling begrip en verbinding bij verschillende mensen in de voedselketen.

“Hoe we dat doen? Op verschillende manieren en vooral via een educatieprogramma: de SFYN Academie. Colleges, excursies en workshops waarbij we ons verdiepen in die voedselketen. Met studenten, koks, ondernemers, boeren, marketingmensen op grote voedselbedrijven, technologen. Deelnemers komen overal vandaan; iedereen die met voedsel bezig is en de ambitie heeft om daar echt iets te veranderen. In het half jaar dat je aan de Academie zit, ga je langs allerlei delen van de keten.”

"Veel mensen in de voedselketen ontmoeten elkaar nooit, maar wil je een nieuw voedselsysteem, dan moet je dat samen doen"

Verbinden

De deelnemers zijn dus meestal twintigers of dertigers die al wat ervaring in de voedselproductie hebben. “Er zit veel kennis bij hen”, vervolgt De Bie. “Mensen leren dan ook heel veel van elkaar. Verbinding is een essentieel woord hierin, het gesprek tussen de mensen onderling. Dat is wat er moet gebeuren wil je verandering realiseren. Niet dat mensen vanuit hun positie tegenover elkaar blijven staan maar met elkaar in gesprek komen.

Je hoeft het niet altijd eens te zijn over de richting van verandering, bijvoorbeeld een varkenshouder aan de ene kant en een vegan iemand aan de andere kant, maar je krijgt wel meer begrip. Het gaat er heel erg om andere perspectieven te leren kennen. Mensen gaan er vaak zwartwit in, maar komen er genuanceerder uit. En er ontstaan vriendschappen en samenwerkingen.”

Lianne de Bie

Dat merkte ook Brenda Poot. De Academie betekent onder meer dat je lezingen volgt over bijvoorbeeld gezondheid of vleesproductie en dat je dan steeds ‘naar verschillende kanten van de medaille’ kijkt. “Je werkt in een groepje aan een casus, in mijn geval: de transparantie van de levensmiddelenindustrie. Maar,” zegt ze, “het belangrijkste van de Academie is het gesprek met elkaar. Dat je niet alleen vanuit je eigen bubbel denkt. Ik heb er veel geleerd, en sloot het traject af met nieuwe vragen. Het heeft vervolgens veel invloed gehad op mijn studie- en werkkeuze.”

"Mensen gaan er vaak zwartwit in, maar komen er genuanceerder uit"

Zo was ze tweeënhalf jaar lang secretaris in het SFYN-bestuur. “Dat was echt een leerschool: hoe je met elkaar een organisatie neerzet. Ik had er vrienden en het voelde als een thuis, maar er moest ook wel wat gebeuren.”

Nu is ze secretaris van het Jongerenplatform van GroenPact. En jaren na haar Academiedeelname is ze nog steeds actief voor SFYN. “Als regiocoördinator ben ik bijvoorbeeld betrokken bij de organisatie van de World Disco Soup Day – met voedselresten wereldwijd gezamenlijk soep maken en dansen. Dat is de laatste zaterdag in april.”

Bevragen

Verder heeft de SFYN-ervaring invloed gehad op haar visie op het voedselsysteem. “Meerdere sectoren zouden met elkaar in gesprek moeten over samenwerking in de keten en voedselproductie in Nederland, dat is mijn overtuiging. Minder export, meer seizoensgebonden. Slow Food betekent voor mij dat je bewuster met voedsel omgaat, dat je lokale producten eet en dat je ook naar de emotionele waarden van voedsel kijkt. In Italië – waar de Slow-Foodbeweging begon – is dat laatste sterker dan hier, maar wij hebben ook voedseltradities. Kijk bijvoorbeeld naar de mosselen in Zeeland.”

Slow Food was bij de oprichting ruim dertig jaar geleden een reactie op het industriële voedselsysteem, legt Lianne de Bie uit. “De gedachte is dat we via voedsel de wereld verbeteren. Het is dan heel vet dat je in meerdere landen dezelfde beweging ziet. Dat geeft energie. Slow Food is heel divers: het gaat over het hele spectrum van productie, bereiding, bodemkwaliteit, watergebruik.”

“Ons credo:”, zegt ze, “dat is een good, clean en fair voedselsysteem voor iedereen. Met ruimte voor eigen invulling, want niet iedereen is hetzelfde. Je hoeft het niet allemaal eens te zijn, maar je moet niet stilstaan in welles-nietes. Zoals ze zeggen: door schuring komt glans. Je moet je in elk geval niet vanachter je laptop vastbijten in je eigen gelijk, maar blijven bevragen.”

Er is nadat er in 2021 geen Academie was, in januari 2022 een nieuwe groep gestart. “Er waren meer dan voldoende aanmeldingen, ruim honderd, terwijl er slechts plek is voor 25 deelnemers.”

"Je moet je niet vanachter je laptop vastbijten in je eigen gelijk, maar blijven bevragen"

SFYN

Slow Food, actief in 150 landen, heeft een internationaal jongerennetwerk: Slow Food Youth Network (SFYN). De Nederlandse tak hiervan is SFYN Nederland. SFYN Nederland zet zich in de Nederlandse context in voor een goed, duurzaam en eerlijk voedselsysteem. Ze doet dat door middel van projecten, evenementen, acties, de jaarlijkse Academie en het netwerk. Het netwerk van SFYN Nederland bestaat uit studenten van allerlei studierichtingen en (jonge) boeren, tuinders, koks, vissers en andere producenten.
Lianne de Bie (1993) is januari 2022 tweeënhalf jaar directeur van Slow Food Youth Network Nederland. Ze begon er als vrijwilliger. SFYN werkt naast enkele betaalde krachten sowieso veel met vrijwilligers. Brenda Poot (1994) volgde in 2016 de SFYN Academie en was secretaris in het SFYN-bestuur. Ze is nog steeds betrokken in het netwerk.