Optimaal kennisdelen voor groene toekomst

Tekst: Kirsten van Valkenburg
Foto's: Groenpact (personen) & Fleur Hoog Antink (bij de docentendag voor Agro docenten)

“Kennisdeling is voor de groene sector enorm belangrijk,” stelt Fleur allereerst. “De wereld verandert in een enorm tempo en ook in Nederland staan we voor grote transities rondom landbouw, natuur, klimaat, voeding. De Nederlandse overheid vraagt veel van allerlei partijen, met uiteenlopende agenda’s, denk aan de Agenda Natuurinclusief, het Nationaal Programma Landelijk Gebied, de agenda Bodem en Water. Al die transities en agenda’s vragen om een optimale prestatie van onze groene sector.” Fleur is beslist: “En dan is kennisdeling cruciaal.”

Fleur Hoog Antink

Veel, maar versnipperd

De eerste maanden is Fleur vooral op stap geweest om te inventariseren wat er gebeurt aan kennisontsluiting en kennisdeling in de groene sector. “En ik kan je vertellen, dat is veel. Heel veel!” Moeiteloos somt Fleur een rij aan initiatieven op: “CIV Groen, CoE Groen, Groen Kennisnet,  Kennis op Maat (KoM), Learning Communities door het hele land, de LLO Katalysator (Leven lang ontwikkelen) en het Regionaal Investeringsfonds MBO.” Het lijkt bijna of het werk van Fleur er al op zit. Lachend: “Was het maar waar. Want tegelijkertijd zie ik versnippering. Veel activiteiten of projecten zijn lokaal, zonder al te grote bekendheid elders. En dat is zonde, want nu wordt het wiel vaak onnodig opnieuw uitgevonden.” Het is één van de speerpunten uit het actieprogramma: het ontwikkelen van een systeem van kennisdeling waardoor dubbelingen worden weggenomen. “Dat heeft wel tijd nodig, want zo’n systeem, daar moeten we met elkaar goed over nadenken,” aldus Fleur. 

"Speerpunt uit het actieprogramma: een systeem ontwikkelen waardoor dubbelingen worden weggenomen"

Groen Kennisnet en AI

In het nieuwe systeem van kennisdeling zal Groen Kennisnet een grote rol spelen, groter dan het nu al doet. Groen Kennisnet is het open access kennisplatform voor en door de groene sector. Groen Kennisnet ontsluit ruim een half miljoen groene bronnen. Manager Linda van Os: “Wij zijn die enorme digitale bieb waar docenten en agrarisch adviseurs uit kunnen putten voor hun professionalisering.” Deze rol wordt met het versnellingsprogramma Kennisdeling van Groenpact verder uitgebouwd.

Linda van Os

Als één van de meest interessante ontwikkelingen voor het kennisplatform, noemt Linda de opkomst van AI. “Dat roept vragen op. Wat kan AI? Is het veilig? We hebben met ons team onlangs een eerste kennismaking gehad met een AI-onderwijsontwerpsysteem. Dit systeem is een voorbeeld hoe AI ons kan helpen bij bijvoorbeeld het samenstellen van dossiers over een actueel onderwerp. En het kan de gebruikers van Groen Kennisnet assisteren om nog beter hun weg te vinden in onze kennisbank. Ook mooi: dit AI-systeem kan docenten ondersteunen bij het ontwikkelen van lesmateriaal.” Het grote voordeel van dit specifieke AI-systeem is dat het een afgesloten systeem is, waardoor de bronnen getoetst, actueel en controleerbaar zijn. Het team van Groen Kennisnet gaat dit jaar verder met het verkennen van dit AI-systeem. Linda: “Zodat we een veilige kennisdeling kunnen blijven garanderen.” 

"AI-systeem kan docenten ondersteunen bij het ontwikkelen van lesmateriaal"

Vakinformatie via Groen Kennisnet

Groen Kennisnet ontsluit steeds meer groene bronnen, waarbij zij volop de samenwerking zoeken met kennispartijen. Linda van Os: “Zo werken we bijvoorbeeld steeds meer samen met branche-organisaties. Afgelopen jaar zijn we bijvoorbeeld gestart met het delen van informatie van BO Akkerbouw en dit jaar gaan we starten met het delen van de content van Zuivel NL.” In datzelfde kader noemt Linda graag het kennisplatform Crkls, waar onderzoeksresultaten voor de akkerbouwsector worden gedeeld. Groen Kennisnet was bij de bouw van het platform betrokken.

Op groenkennisnet.nl vind je in de kennisbank ruim een half miljoen actuele en betrouwbare kennisbronnen. In deze video zie je welke kennisbronnen dit zijn.

Groen Kennisnet heeft met diverse uitgeverijen afspraken over het delen van hun content. Die gesprekken blijven lopen, want sommige uitgeverijen houden dat heel erg gesloten, aldus Linda. Zo is Groen Kennisnet, samen met Fleur als programmamanager kennisdeling van Groenpact en het ministerie van LNV in verkennende gesprekken met diverse uitgeverijen van vakbladen. Linda legt uit: “We weten dat boeren veel waarde hechten aan de informatie uit vakbladen. Tegelijkertijd heeft het ministerie behoefte om kennis over bijvoorbeeld duurzame landbouw bij de boeren te krijgen. Hoe komen we tot een samenwerking waarbij het ministerie die kennis via vakbladen kan delen?”

Op groenkennisnet.nl vind je ook beroepspratijk startpagina's met actuele en betrouwbare informatie over vele vakgebieden. In deze video wordt verteld wat je kunt vinden op de startpagina's.

Tijd en ruimte is nodig

Fleur heeft in haar rol als programmamanager de afgelopen maanden docentendagen bezocht om een indruk te krijgen van kennisdeling voor groene docenten. “Dit zijn zeer waardevolle dagen voor docenten, waar zij collega’s van andere scholen ontmoeten. De docenten krijgen een update van de nieuwste ontwikkelingen in hun vakgebied. Succesvolle initiatieven van onderwijsinstellingen krijgen op zo’n dag een podium. Je voelt de energie en inspiratie op zo’n dag,” is Fleurs ervaring. “Maar daarna komt aan op tijd en capaciteit om die nieuwe kennis of initiatieven te integreren in het eigen lesprogramma’s. En daar wringt het nogal eens, is mijn indruk,” uit Fleur haar zorgen.

Over onderwijsmuren heen

Groenpact heeft zicht op veel van de activiteiten die in de sector plaatsvinden en neemt dan ook de rol van verbinder op zich. “De totale groene onderwijskolom is aangesloten bij Groenpact. Dat betekent dat het steeds makkelijker wordt om onderwijsmuren te laten vallen en samenwerkingen te stimuleren over de grenzen van vmbo, mbo, hbo en universiteit heen,” aldus Fleur. “Ik heb ook de eerste contacten gelegd met de groene docentenopleidingen. Daar begint het natuurlijk.” Fleur doet en passant een oproep: “We moeten met elkaar meer doen om jonge, startende docenten vast te houden. Zorg dat je school een warm bad is voor hen. Blijf inzetten op ondersteuning en ontwikkeling.”

"Door Groenpact is het steeds makkelijker om onderwijsmuren te laten vallen en samenwerkingen te stimuleren over de grenzen van vmbo, mbo, hbo en universiteit heen"

Groenpact ook voor agrarische adviseurs

Het versnellingsprogramma kennisdeling van Groenpact richt zich ook op de kennisdeling voor agrarische adviseurs. Behalve via vakbladen spelen agrarisch adviseurs een grote rol om kennis over duurzame landbouw bij de boer te krijgen. Fleur: “En dat is wat het ministerie van LNV graag wil.” Ook in de scholing en kennisdeling voor deze beroepsgroep zijn ontwikkelingen. Zo is er al het BAS-register, waarin erkende agrarisch adviseurs vrijwillig hun bijscholingen kunnen registeren. Daarmee wordt leven lang ontwikkelen én het registeren daarvan gestimuleerd. Fleur: “En als een agrarisch adviseur wil leren via Sabe (Subsidiemodule Agrarische Bedrijfsadvisering en Educatie), dan moet je in het BAS- register staan. Daarmee wordt het aantrekkelijker om je als adviseur te laten opnemen in het BAS-register.”