Met Crkls krijgen akkerbouwers een eigen kennisplatform

Tekst: Ton van den Born
Foto’s: HLB, BO Akkerbouw & Misset

Met de komst van Crkls (cirkels) moet kennis en informatie uit onderzoeken sneller en beter landen bij akkerbouwers. Informatie die aansluit bij de vraag van die akkerbouwers bovendien. André Hoogendijk, directeur van BO Akkerbouw, is een van de initiatiefnemers van Crkls. “Onze leden vertegenwoordigen zo’n twintigduizend bedrijven in de akkerbouw”, zegt hij. “Ongeveer driekwart daarvan is teler.” En anderen zijn werkzaam in veredeling, handel of verwerking. Bij de akkerbouw begint het, maar Crkls wil uiteindelijk ook andere agrarische sectoren bedienen.”

Linda van Os is directeur van Groen Kennisnet (GKN) sinds oktober 2021. Dit platform ontstond zo’n twintig jaar geleden om actuele kennis over landbouw, voedsel en groen beter beschikbaar te maken voor onderwijs en (beroeps)praktijk. Dat platform is daarmee breder dan Crkls, maar heeft vergelijkbare ambities in kennisontsluiting en aansluiting ervan bij de behoefte. Van Os: “We willen meer bekendheid, aansluiting en samenwerking met de beroepspraktijk. Het idee is dat die beroepspraktijk er onbetaald, open access, de kennis kan vinden die ze in hun werk vooruit helpt.”

"Het duurt gemiddeld wel vijftien jaar voordat onderzoeksresultaten in de praktijk landen"

“Het duurt gemiddeld wel vijftien jaar voordat onderzoeksresultaten in de praktijk landen”, zegt Hoogendijk. “Maar met alles wat er nu op akkerbouwers afkomt vanuit technologie en beleid is er geen tijd te verliezen. Ontwikkelingen gaan snel. De hoop is dat we met Crkls kunnen zorgen dat onderzoeksresultaten sneller en beter bij de mensen terechtkomen die er per slot van rekening ook aan meebetalen via bijdragen aan ons.”

CRKLS

Crkls is een platform van uitgever Misset. BO Akkerbouw is de belangrijkste leverancier en gebruiker. Het kennisplatform functioneert binnen ‘het ecosysteem’ van Groen Kennisnet. Doelgroep zijn ondernemers en werknemers in de primaire agrarische sector, te beginnen met de akkerbouw. Onderzoekers vanuit verschillende instellingen leveren de resultaten van hun onderzoek aan in een vast format. De tekst wordt dan geredigeerd voor publicatie op het platform.
Misset wil ook een forum inrichten waarop akkerbouwers rechtstreeks met onderzoekers in gesprek kunnen.

Naar Crkls.nl

Vraaggestuurd

Er gaat een hoop geld om, legt hij uit. In het programma van BO Akkerbouw dat op verzoek van LTO, de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) en het NAJK wordt uitgevoerd, lopen nu 77 onderzoeken. Daar gaat zo’n vijftig miljoen euro in rond, geld dat wordt geïnvesteerd om die sector te innoveren. Het gaat bijvoorbeeld over methoden van grondbewerking, bestrijding van ziektes of uitproberen van andere teelten.

"Antwoord geven op vragen van de akkerbouwer"

De organisatie zorgde er altijd voor dat die onderzoeken op hun site gedeeld worden, maar, zegt Hoogendijk, “we wilden nu een kennisplatform inrichten waarin we de zaak omkeren. Niet vanuit aanbod van onderzoek, maar vanuit de vraag van de akkerbouwer.” Er komt dan naast onderzoek dat vanuit BO Akkerbouw wordt gedaan, ook veel ander onderzoek op crkls.nl. Bijvoorbeeld vanuit Wageningen University & Research, andere universiteiten of hogescholen. Of bijvoorbeeld van instellingen zoals het Louis Bolk Instituut.

Kennis op Maat-project

Hoogendijk vertelt over de start. “We kwamen elkaar tegen in 2020, Geert Hekkert van Misset en ik.” Hekkert en Hoogendijk spraken over de kansen van zo’n platform en startten gezamenlijk een Kennis op Maat-project. Kennis op Maat is een regeling met subsidie vanuit het ministerie van LNV voor projecten gericht op verspreiding van kennis naar specifieke doelgroepen. Het ministerie vond dat dit project dan het beste in samenhang met Groen Kennisnet aangepakt kon worden. Dat is gebeurd, zo’n 150 onderzoeken werden er geplaatst en 29 november 2022 ging crkls.nl officieel live.

“GKN focust zich meer op de onderwijskant dan bijvoorbeeld Misset dat doet”, legt Van Os uit. Zij vindt het heel belangrijk dat bijvoorbeeld ook mbo GKN weet te vinden en actuele kennis in hun onderwijs opneemt.

Tiental impactscores

Bij de opzet van Crkls is, naast de akkerbouwers zelf, het onderwijs betrokken geweest. Studenten (van Aeres Hogeschool) hebben de site getest. “Belangrijk”, denkt Hoogendijk, omdat zij de toekomstige ondernemers zijn. “We vinden het fantastisch dat ze betrokken werden en ons dan weten te vinden.” Ook akkerbouwers is om feedback gevraagd, bijvoorbeeld op een landbouwbeurs. Werkt het zo? Wat kan er beter?

"Studenten van Aeres Hogeschool hebben de Crkls.nl getest"

Op crkls.nl worden een tiental impactscores onderscheiden. Daarmee laten onderzoekers zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten effect hebben. Heb je bijvoorbeeld zo minder gewasbeschermingsmiddelen nodig, minder meststoffen, minder water of energie? Stijgt de opbrengst als je de resultaten van dit onderzoek in praktijk brengt, levert het ook financieel meer op en wat is de impact op uitstoot van ammoniak of de voedselveiligheid? Van Os vindt de aanpak met impactfactoren een heel goed idee.

Zoeken en gevonden worden

Je kunt via GKN, waar er startpagina’s per sector bestaan, naar crkls.nl als je specifiek iets over de akkerbouw zoekt, legt Van Os uit. Maar vanzelfsprekend kun je ook rechtstreeks naar die pagina. Hoe weet je dat als akkerbouwer, hoe kom je daar? Dat is de stap die nu gezet wordt. Aan de marketing van Crkls gaan de drie partners hard werken, Misset – die onder meer het vakblad Boerderij uitgeeft – voorop.

Van Os: “Ik hoop dat de startpagina’s van GKN in de toekomst een knooppunt vormen voor mensen die meer willen weten over de actuele kennis die van belang is voor hun sector. En dat er variaties van de akkerbouw-pagina en crkls.nl komen voor andere sectoren. In die zin is dit inderdaad een pilot.” Ze is benieuwd of Crkls aanslaat in de sector en hoe de symbiose van GKN met de platform werkt.

"Slaat Crkls.nl aan in de sector en hoe werkt de symbiose van GKN met dit platform?"

Hoogendijk heeft niet de illusie dat alle akkerbouwers zich op het onderzoek zullen storten, maar relevant onderzoek komt voor hen nu wel veel dichterbij. “We denken dat we iets goeds te pakken hebben”, zegt hij. “Er staan bij de start al 150 onderzoeken op. Bijvoorbeeld op het thema bodembeheer, heel belangrijk vanwege het mestbeleid bijvoorbeeld en de regels voor gewasbeschermingsmiddelen. Akkerbouwers moeten bedenken hoe ze anders met de bodem omgaan. Kun je een groenbemester inzaaien bijvoorbeeld of voor een andere rotatie kiezen?”

Daar kan Crkls bij helpen. “We willen het de komende jaren uitbreiden”, vervolgt Hoogendijk. “Meer onderzoek, meer thema’s en ook meer onderzoekspartners.”