Onderzoek drijfveren zij-instromers agrarische sector

Tekst: Ton van den Born
Foto’s: LTO Noord

Weliswaar stoppen er veel boeren, maar tegelijk groeien bedrijven in de agrarische sector en is er blijvend behoefte aan medewerkers. Bijvoorbeeld als kaasmaker, dierverzorger, administratief medewerker, meewerkend voorman, operator, paardrij-instructeur, teeltmanager of stalmedewerker. Vacatures voor deze en andere functies zijn te vinden op beteruitzicht.nl, een website waarop werkgevers uit de primaire sector vacatures kunnen plaatsen.

Lees ook: Agrarische sector lanceert arbeidsmarktplatform en campagne om personeel te trekken 

Het gaat niet om agrarisch ondernemers of internationale seizoenarbeiders die voor de oogst komen. Dit is vooral een plek om zij-instromers te interesseren voor een baan in de agrarische sector.

"Ja, misschien toch wel"

De website is een van de resultaten van het project dat LTO Noord, met financiering van Colland Arbeidsmarkt, is gestart. Eerder al werd met alle verschillende agrarische subsectoren – van veehouderij en akkerbouw, tot paardenhouderij, multifunctionele landbouw, boomkwekerij en fruitteelt – gezocht naar ‘een gezamenlijk verhaal’.

Het project begon  met een groot onderzoek naar de omvang van belangstelling van werkzoekenden voor de agrarische sector. Daarna kwam er een tweede, verdiepend onderzoek naar de kennis over de sector en motivatie bij deze werkzoekenden. “We wilden weten hoe we mensen die wat hun profiel betreft heel goed zouden passen in de sector, maar zeggen geen interesse te hebben, kunnen overtuigen”, zegt projectleider Mirthe Post, LTO Noord.

Dat verdiepende onderzoek, waar het versnellingsprogramma Arbeidsmarkt van Groenpact een bijdrage aan leverde, heeft volgens haar veel inzichten opgeleverd waarmee de campagne sterker is geworden. “We hadden in dat onderzoek veel mensen aan tafel die aanvankelijk hadden gezegd niet voor de agrarische sector te kiezen. Maar na afloop zeiden ze: ‘ja, misschien toch wel’.”

Persoonlijke groei en voldoening

Het bleek dat er bij de potentiële zij-instromers veel verkeerde beelden en verwachtingen bestonden over het werk. Zeker als mensen nauwelijks een band met de sector hadden en geen vrienden of familie die er werkt. De meeste mensen staan niet per se negatief tegenover werken in de land- en tuinbouw, maar er is vooral grote onbekendheid. En waar vind je eigenlijk de vacatures?

Bij veel praktisch opgeleiden bestaat het beeld bijvoorbeeld dat het vooral zwaar en onderbetaald werk zou zijn en bij theoretisch opgeleiden, dat ze zich er nooit thuis zouden kunnen voelen.

Die tweede groep heeft vaak het beeld dat de agrarische sector best gesloten is, met veel kleine familiebedrijven. Ze vragen zich af: ‘ben ik er wel welkom?’ De onderzoekers constateerden dat iemand uit deze groep, bijvoorbeeld na een studie communicatie of administratie, in een nieuwe baan vooral uitdaging zoekt, een leuk team, persoonlijke groei en voldoening. Ze willen vaak iets bijdragen in de wereld. Kan dat wel in deze sector? Ze weten er eigenlijk weinig van. ‘Welke agrarische subsectoren heb je eigenlijk, is er werk voor iemand zoals ik en kun je er bijvoorbeeld ook vier dagen in de week werken?’

Voor de campagne betekende het onderzoek dat de communicatie beter kon worden gericht. Er ontstond een beeld van wat mensen zoeken en hoe je ze kunt informeren. Wil je praktisch opgeleiden interesseren, besteed dan aandacht aan functie-inhoud en arbeidsvoorwaarden. Wat kun je er verdienen? Let bij theoretisch opgeleiden meer op mogelijke ontwikkeling in de baan en de voldoening die ze er kunnen vinden.

Agrarisch medewerkers blijven nodig

Die boodschap is ook neergelegd in (elf) ervaringsverhalen op beteruitzicht.nl. En er is een keuzehulp ontwikkeld die met acht vragen over je voorkeuren een match zoekt met bepaalde vacatures. Werk je bijvoorbeeld graag buiten, liever met planten of dieren, vind je zwaar werk niet erg of werk je graag alleen of met anderen? Zo biedt de website letterlijk ‘beter uitzicht’ op de werkmogelijkheden in de agrarische sector.

Die mogelijkheden blijven, verwacht Post. Ondanks alle druk op de landbouw. “Veel boeren stoppen, maar omdat bedrijven groter worden, zowel tuinbouw als veeteelt, stijgt de vraag naar personeel. De landbouw gaat niet weg”, zegt Post. “Agrarisch medewerkers blijven nodig.”

“De campagne werpt nu vruchten af”, zegt ze. Op verschillende manieren is de aandacht gevestigd op de website met vacatures. Bijvoorbeeld via posters op bushokjes, online op websites van agrarische organisaties en werkgevers en adviseurs van UWV.

Drie maanden na de start van beteruitzicht.nl (in april 2024) is de website al zo’n 50.000 keer bezocht. Er staan 84 vacatures op de site. In totaal hebben er 150 vacatures gestaan van zo’n 130 werkgevers. Conclusie: een flink aantal mensen heeft, hoogstwaarschijnlijk dankzij beteruitzicht.nl, nu dus een baan gevonden in de landbouw.