Iedereen een onderwijsprogramma op maat - interview met Liz Chermin

Tekst: Mirjam Kuggeleijn
Dit interview is gedeeltelijk gepubliceerd in het artikel  'Trends en ontwikkelingen in (groen) onderwijs' in de Groene Monitor 2020. 

“Wat is eigenlijk belangrijker tijdens een studie: het halen van een diploma of het maken van impact?” Voor Liz Chermin (Bestuurslid van HAS Hogeschool met onderwijs, kennisontwikkeling en kennistransfer in haar portefeuille) is dat een belangrijke vraag, wanneer het gaat over flexibilisering van het onderwijs.

'Je zou je kunnen afvragen of certificeren eigenlijk wel nodig is'

“Het gaat er niet om hoe je het onderwijsprogramma invult, maar om het uiteindelijke resultaat, de impact die je hebt. Er leiden meerdere wegen naar Rome. Door onderwijs te flexibiliseren, vergroot je de impact die studenten maken”, stelt Chermin. “Wat je leert kan individueel worden ingevuld en hoe je leert (in welke vorm) ook. Adaptieve nieuw ontwikkelde kennis, die direct toepasbaar is in de praktijk, vergroot het gevoel van impact maken. Wat dat betreft kunnen we een voorbeeld nemen aan het vmbo. Leerlingen vinden het leren in de klas lastig, maar floreren in praktijkopdrachten. Maar ook van vwo-ers is bekend dat ze steeds minder interesse hebben in op zichzelf staande theorie. Ook zij willen weten: waar doe ik het voor?”

Motivatie

Chermin licht toe: “Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar drijfveren van studenten en leerlingen. Een goed cijfer, of het krijgen van een certificaat, behoren tot excentrieke motivatoren. Er toe doen, impact maken, en iets kunnen betekenen voor de maatschappij zijn intrinsieke motivatoren. Dat geldt trouwens niet alleen voor studenten. Ook in je latere (werkzame) leven, wil je laten zien wat je kunt en betekenisvol zijn. De arbeidsmarkt wordt alleen nog maar krapper, die intrinsieke motivatie hebben we in het onderwijs keihard nodig om genoeg jonge mensen te interesseren en op te leiden voor de groene arbeidsmarkt.

Lees ook: ‘Samenwerking met kweker maakt abstracte vakken voor mbo-studenten concreet’

Samenwerken met bedrijfsleven

Chermin vervolgt: “Stel, het bedrijfsleven komt met een actuele vraag, er zijn mensen nodig die beschikken over specifieke nieuwe kennis of vaardigheden. Deze kunnen worden aangeboden in een online hoorcollege, in de klas of in de beroepspraktijk. Net wat het beste past bij het niveau van het gevraagde, de individuele leerling, student of bijscholer. Hier kun je eindeloos in variëren. Als je dat flexibel maakt, is het zelfs mogelijk om als individu op verschillende niveaus te leren. Flexibilisering maakt ook cross-overs eenvoudiger. Je ziet deze al op heel veel plekken ontstaan in het mbo, hbo en wo. Het gaat dan over cross-overs tussen grijs en groen, maar er wordt ook steeds meer ‘verticaal’ (tussen de onderwijsniveaus) samengewerkt in de kolom. Het onderwijs wordt meer modulair. Je krijgt maatwerkprogramma’s, zowel voor de student als de bijscholer en werkgever.”

Lees ook: ‘Project Grow! voor cross-over sensortechnologie’

Het groene onderwijs en bedrijfsleven als rolmodel

“In het groene domein hebben we een voorsprong. De band tussen onderwijs en bedrijfsleven is van oudsher heel sterk en kennisdoorstroom is goed georganiseerd. De complexe maatschappelijk opgaves waar we voor staan, vragen ook om een flexibele en multidisciplinaire aanpak, er is urgentie”, aldus Chermin.

Wat vraagt dat van studenten? “Zij moeten hun eigen talent en expertise goed kunnen inschatten. Zien wat anderen hierin te bieden hebben en weten waar ze ontbrekende kennis kunnen ‘halen’.

Concrete problemen worden opgelost door teams van mensen, met ieder een eigen expertise. Missende kennis en vaardigheden worden flexibel aangevuld. Zo kun je snel schakelen. Je ziet dit al ontstaan; in het hbo wordt al geëxperimenteerd met gerichte scholing, de student betaalt per studiepunt. In het mbo zie je steeds meer op maat gemaakt opleidingen ontstaan, die direct inspelen op actuele vragen vanuit maatschappij en bedrijfsleven. Het steeds meer kunnen halen van deelcertificaten is ook een voorbeeld van flexibel leren. Op deze manier houden werkenden en zij-instromers hun kennis up to date.

Uiteindelijk zou je je zelfs kunnen afvragen of certificeren wel nodig is. Het gaat er uiteindelijk om dat nieuwe kennis wordt toegepast. De impact is het bewijs, niet het diploma of het certificaat. Als we mensen opleiden die impact willen blijven maken, stopt het leren nooit.”