Holwerd aan Zee: van wild idee naar werkelijkheid

“Meedoen in projecten die in de praktijk spelen, dus ‘voor het echt’, is erg motiverend voor studenten”

Lange lijst met vragen

Maar het verkopen van een idee is één, het vervolgens uitwerken tot haalbare scenario’s is twee. Dat vraagt om veel kennis, in dit geval over waterhuishouding, natuur, recreatie, landbouw, marketing, regelgeving, en ga zo nog maar even door. Jan Zijlstra: “We hadden al snel een lange lijst met kennisvragen en elk jaar kwamen daar weer nieuwe bij.” De initiatiefgroep deed daarom een oproep aan onderwijsinstellingen: konden studenten helpen om zaken uit te zoeken?

Die vraag viel bij lector Ted van de Klaauw van Hogeschool InHolland in Delft en docent Dirk Osinga van Nordwin College uit Leeuwarden in goede aarde. Beiden zijn zeer gedreven om hun studenten wat ze noemen authentiek onderwijs te bieden. “Meedoen in projecten die in de praktijk spelen, dus ‘voor het echt’, is erg motiverend voor studenten”, zegt Ted van der Klaauw. De vragen van Holwerd aan Zee sluiten ook naadloos aan bij hun opleidingen: Landscape and Environment Management bij InHolland (hbo), en bij Life sciences watermanagement bij het Nordwin College (mbo).

Best practices

Inmiddels zetten al ruim 80 mbo- en hbo-studenten van beide scholen, en ook van Hogeschool Van Hall Larenstein, hun tanden in de Holwerdse plannen. De inzet: onderzoeken welke best practices en nieuwe kansen er zijn voor natuur en toerisme die passen bij Holwerd aan Zee. Zo gingen ze aan de slag met de naar de herbruikbaarheid van alle klei die vrijkomt bij de aanleg en met vragen over hoe het toerisme een echt duurzame invulling krijgt. Hun bevindingen spreken ze steeds door met deskundigen van betrokken partijen, zoals het Wetterskip, It Fryske Gea, de gemeente, het ministerie van LNV, Staatbosbeheer en natuurlijk de initiatiefgroep Holwerd aan Zee. Die is er erg blij mee, vertelt Jan Zijlstra. “Studenten komen met oplossingen waar we zelf nooit op zouden zijn gekomen. Het leverde het project al veel op.” 

Samenwerking 

De partijen rond het Holwerdinitiatief en de onderwijsinstellingen vonden elkaar in een goed samenwerkingsverband via het KCNL. InHolland werkte al een jaar mee aan het project, toen het KCNL erbij kwam om de verbinding tussen praktijkvragen en onderwijs te bestendigen en op te schalen. KCNL startte het programma ‘Vitale kustregio’s – Holwerd aan Zee’ en betrok ook andere onderwijsinstellingen; naast het Nordwin College sloot Hogeschool Van Hall Larenstein aan. 
Jan Zijlstra is enthousiast over het samenwerkingsverband: “Het werkt erg prettig om via het KCNL een vaste ingang te hebben naar meerdere onderwijsinstellingen, zowel mbo als hbo. We hebben zoveel verschillende vragen.”

Ted van der Klaauw, Dirk Osinga, Lisa Huigen en Jan Zijlstra

Luchtfietserij

 “We dachten aan het begin wel even: Holwerd weer aan zee brengen, is dat luchtfietserij?”, bekent Evelyne van Dongen, programmamanager van KCNL. “Niets bleek minder waar. Het project gaat ook over alle thema’s waar wij kenniscentrum voor zijn, zoals het werken aan het programma Natuur en Leefomgeving en Human Capital - zorgen voor goed en zinnig up to date onderwijs. Holwerd aan Zee is een zeer innovatief voorbeeld van hoe we anders met onze kust om kunnen gaan waar de natuur en de lokale economie van profiteren.” De bedoeling is dat het geleerde in Holwerd ook wordt benut in andere kustregio’s. “Maar het mooie is, het zou ook best mogen mislukken, ook ‘negatieve’ uitkomsten kunnen heel waardevol zijn. Innovatie gaat over nieuwe dingen leren en uitproberen en die experimenteerruimte wil de KCNL bieden.”

Verbindingen 

Jan Zijlstra, in het dagelijks leven werkzaam bij de gemeente, nam al veel inzichten van de studenten mee terug naar zijn dorp en medeplannenmakers. Een onderzoek van studenten van Nordwin naar herbruikbaarheid van vrijkomende klei werd extra verwelkomd; hergebruik van klei zou het  project 10 miljoen kunnen opleveren voor het versterken van de zeedijk. . 
Een andere studentengroep hielp hen aan verschillende scenario’s voor doortrekking van de Holwerter Feart tot aan Dokkum voor plezierboten. “Dat was ook een vraag uit Provinciale Staten, want dat maakt de recreatieve verbinding van de Waddenzee met het Friese achterland compleet. Het zou mooi zijn als dat lukt”, zegt Zijlstra. De studenten bekeken wat er moet gebeuren aan de vaart zelf, maar ook hoe het omliggende landschap aantrekkelijker wordt voor recreanten. Bijvoorbeeld door te kijken naar locaties voor waterberging of door monotone weides te veranderen in kruidenrijke graslanden, waar ook flora en fauna van profiteren. Ze onderzochten ook hoe een aantrekkelijkere vaarroute de agrariërs langs de vaart wat oplevert, zoals via verbrede landbouw.

Zelfverzekerder

De docenten van de opleidingen zien de vruchtbare samenwerking tussen hun pupillen en de mensen uit het professionele werkveld met plezier aan. Ted van der Klaauw: “De studenten merken dat ze inmiddels al veel weten en dat dat goed aansluit bij de praktijk. Dat maakt ze zelfverzekerder.” Jan Zijlstra neemt alle verworven inzichten weer graag in ontvangst. “Super, de studenten doen voor ons regelmatig echt het licht aan.”

(Foto's: KCNL)