Eerlijke aardappelen, transparante voedselketen

Tekst & foto's: Kirsten van Valkenburg
Op de foto van links naar rechts:  Minne Baukema, Dingeman Burgers en  en Hester Schilt

Hester Schilt is één van de initiatiefnemers van ‘Onze Markt’. Ze zit in het vierde jaar van de studie Food innovation and design aan HAS Den Bosch. De opleiding zette haar op het spoor van de wens om het voedselsysteem te veranderen. “Ik ontdekte hoe ingewikkeld voedselsystemen in elkaar zitten. Er gebeurt veel meer dan de consument ziet en weet. De consument is helemaal geen onderdeel meer van het voedselsysteem, hij is alleen nog de eindgebruiker.”

 Simon Schilt van Onze Markt staat met de onderneming Gros in de lijst van de Duurzame Jonge 100 van 2021. Simon volgde internationale ontwikkelingsstudies aan de WUR (Wageningen University and Research). Hij besloot daarna om via duurzaam ondernemen met Gros daadwerkelijk te zoeken naar oplossingen voor de transitie van ons voedselsysteem. Een van de projecten van Gros is Bertha de koe, een speelse manier voor jonge gezinnen om minder zuivel te verspillen. Het project werd uitgewerkt in samenwerking met het Ministerie van LNV. Ook Onze Markt is een initiatief van Gros.

Scheefgroei

Hester vormt samen met Minne Baukema en Simon Schilt de coöperatie ‘Onze Markt’, waar consumenten beslissen waar eerlijk voedsel aan moet voldoen. Minne: “Er is veel scheef gegroeid in de manier waarop we als maatschappij met voedsel omgaan. Kijk alleen al naar voedselverspilling. Die scheefgroei willen we aanpakken bij de bron: de keten waarin het voedsel wordt geproduceerd en verwerkt.”

"Wij geven de consument een stem bij de productie van voedsel"

Hester gaat verder: “De consument moet weer in contact komen met het voedsel dat op zijn bord ligt.” Minne vult aan: “En dat alles op een eerlijke manier. Eerlijk voor de boer, de consument en de natuur.”

Samen beslissen

Minne: “We geven de consument weer een stem: welk product moeten we naar de supermarkt brengen? En hoe moet dat product worden geproduceerd?” Consumenten besloten dat aardappelen het eerste product is van ‘Onze Markt’.

Door het invullen van een vragenlijst op de site van 'Onze Markt', krijgen consumenten invloed op de manier waarop producten worden geproduceerd. “Bijvoorbeeld wel of geen gebruik van bestrijdingsmiddelen, moeten de aardappelen wel of niet gewassen worden”, somt Hester op.

 “Elke keuze die je als invuller maakt, heeft gevolgen voor de prijs van de aardappel in de supermarkt,” verduidelijkt Minne. “Wil je je aardappelen gewassen hebben? Dat kan, maar stijgt de consumentenprijs. Dat laten we meteen zien als je vragenlijst invult.”

Het resultaat van alle inspanningen is zichtbaar: de aardappelen van ‘Onze Markt’ liggen sinds december in de filialen van de Coöp. Geproduceerd volgens de eisen van de consument. Het drietal is nu bezig met eieren als volgende product.

"We halen kennis op bij HAS Hogeschool"

Eerlijke prijs voor producent

‘Onze Markt’ betaalt een eerlijke prijs aan de producent van hun aardappelen. “Met deze prijs kan onze aardappelteler Dingeman Burgers aardappels op een meer duurzame manier telen: geen gewasbeschermingsmiddelen, geen kunstmest enzovoort,” legt Minne uit. “Consumenten weten niet meer wat het kost om een goede en duurzame aardappel te telen.”

Dingeman Burgers, de teler van de aardappelen voor 'Onze Markt'. Hij is een van de weinige 'koolstofboeren' in Nederland, die de grond inzetten om CO2 af te vangen en zo klimaatbestendiger te telen.

Lector als ambassadeur

Lector Antien Zuidberg (Design Methoden in Food) van HAS Den Bosch is één van de ambassadeurs van het concept. “Onze ambassadeurs sparren en beslissen mee over de vragen op onze vragenlijst voor de consumenten”, leggen Hester en Minne uit.

Het drietal maakt ook graag gebruik van de kennis die binnen HAS Den Bosch aanwezig is. Zo klopten zij ook voor het meedenken over het ontwerp van de verpakking aan bij de HAS. Zo werken ook nieuwe studenten weer mee aan het concept!