Arbeidsmarktperspectief voor een groeiende groene sector

Publicatiedatum: 17-11-2020

Tekst: Jan Nijman
Foto: Shutterstock

Colland voert elke twee jaar een arbeidsmarktonderzoek in de agrarische en groene sectoren. De resultaten van dat onderzoek zijn een belangrijke informatiebron voor bedrijven, werknemers, overheid en beroepsonderwijs en vormt een basis voor beleidsvorming. Het onderzoek is maakt deel uit van De Groene Monitor.

Voor dat onderzoek wordt gebruik gemaakt van bestanden van het CBS. Het rapport, dat in oktober verscheen, laat zien de arbeidsmarkt in de groene sectoren zich ontwikkelt. Het geeft zicht op de economische positie van de sector, de omvang van de arbeidsmarkt en het baanperspectief voor groen opgeleiden. Christ Essens van Colland presenteerde het rapport tijdens de Groenpact Werkconferentie Arbeidsmarkt op 3 november. Naast het onderzoeksrapport is er online veel aanvullende informatie te vinden in het informatiedashboard van Colland.

Arbeidsmarkt

Uit het rapport blijkt dat de groene en agrarische sector een gezonde en nog steeds groeiende sector is, die een grote bijdrage aan de Nederlandse economie levert. In de sector werken structureel zo'n 325.000 arbeidkrachten in 2019. In vergelijking met 2017, toen er 299.000 arbeidskrachten waren, is het arbeidsvolume in de sector gegroeid. Er zijn nog steeds moeilijk vervulbare vacatures.

Kenmerkend voor de agrarische en groene sector is de sterk wisselende omvang van het arbeidsvolume per seizoen. In de zomermaanden is de omvang van de agrarische en groene sector het grootst met zo'n 441.000 arbeidskrachten in 2019. Het aantal arbeidskrachten ligt in de zomer 36% hoger in vergelijking met de winter. Wat verder opvalt is het hoge aandeel mannen (73%, normaal 50%), veel jongeren (48% is jonger dan 35 jaar, normaal 39 %) en veel praktisch opgeleiden (75%, normaal 49 %).

Hoewel de sector economisch gezond is en nog steeds groeit, zorgt de coronapandemie en de stikstofproblematiek wel voor enige economische onzekerheid. Met name de coronapandemie zorgt voor onzekerheid bij agrarische ondernemers die produceren voor de export of die producten voor de horeca leveren. De stikstofproblematiek, en de onzekerheid rond stikstofmaatregelen, drukt de groei van dierhouderijen.

Onderwijs

In het onderzoek is ook gekeken naar de omvang van het groen onderwijs en de aansluiting op de arbeidsmarkt. Uit dat onderzoek blijkt dat het aantal studenten en gediplomeerden bij relevante opleidingen voor de agrarische en groene sector in schooljaar 2019 - 2020 is toegenomen in vergelijking met schooljaar 2015 - 2016. Er is een lichte toename in het aantal vmbo-leerlingen met een landbouwprofiel. Ook in het mbo is een lichte stijging te zien (2,3%). En in het hoger onderijs was er bij het aantal studenten dat relevante opleiding voor de agrarische en groene sector volgden, in deze periode een stijging te zien van 5,1%. Met name in het hbo nam het aantal gediplomeerden in die periode toe (15,1%).

Uit het onderzoek blijkt ook dat het arbeidsmarktperspectief voor studenten in de groene sector goed is. Zo heeft 69% van de mbo-gediplomeerden een half jaar na diplomering een baan van tenminste 12 uur, 47% van hen heeft een baan binnen de agrarische en groene sector. In het hoger onderwijs geldt dit voor 61%. Omdat het hoger onderwijs zich richt op een bredere arbeidsmarkt dan de agrarische en groene sectoren, is het percentage dat werk vindt binnen de groene sector zelf wat lager (27%). Binnen het mbo valt op dat gediplomeerden van niveau 3-opleidingen en bbl-opleidingen in veel gevallen direct een baan hebben na diplomering. Een mbo of hbo-opleiding levert dus werk op.

Meer informatie