Meer instroom in hoveniersopleidingen

Tekst: Ton van den Born
Foto’s: Satter Hoveniersbedrijf
Afbeelding: statistieken Dialogic (bron CollandArbeidsmarkt, factsheet hoveniers 2021)

Dit artikel verscheen eerder in De Groene Monitor 2022

Het aantal vacatures voor hoveniers groeit, deze worden steeds moeilijker vervulbaar

Vroeg beginnen

Met de dalende instroom wordt de urgentie voor het verhouden van de instroom gevoeld. Jeroen Satter, eigenaar van Satter Hoveniersbedrijf in Nijkerkerveen en Martin van Engelen, groendocent op het Van Lodensteincollege in Hoevelaken, een vmbo-bovenbouwschool, zitten sinds 2018 in een VHG-bedrijvengroep rond Lodestein. “De brancheorganisatie wil graag verder met vmbo, zegt Van Engelen “want, is de gedachte, wil je de instroom vergroten, dan kun je beter vroeg beginnen, misschien zelfs al in groep 8.” Kinderen en hun ouders zijn dan immers vaak al bezig met beroepskeuzes.

De bedrijvengroep, met vertegenwoordigers van vijf hoveniersbedrijven in de regio, komt drie keer per jaar samen. Ze bespreken dan wanneer en wie praktijkdagen, fietsexcursies, bedrijfsbezoeken, docentenstages of gastlessen organiseert. “Dat gaat heel goed”, vindt hij.

Gastlessen vormen een onderdeel

 Hans Overbeek, extern projectleider bij VHG, begeleidt het Van Lodensteincollege in de contacten met bedrijfsleven. Hij regelt dan hun ontmoetingen en maakt een agenda. “Aanvankelijk ging het ook hier in Hoevelaken vooral over onderling vertrouwen”, zegt hij, “maar toen docenten stages hadden gevolgd op bedrijven en ze elkaar beter hadden leren kennen, ging het dieper. Er worden ook nieuwe ontwikkelingen gedeeld, bijvoorbeeld over verticaal groen en daktuinen” . Er komt een echte structurele en wederzijdse samenwerking tot stand.

‘We delen ook nieuwe ontwikkelingen en innovaties met elkaar’

Aantrekkelijk maken

Het aantal vrouwen in de hoveniersbranche blijft achter

Overbeek, geeft aan dat er naast jongeren en zij-instromers in het algemeen ook kansen zijn voor vrouwen in het hoveniersvak. “Er stromen nog steeds niet veel vrouwen in. Dat komt wellicht door het beeld wat zij hebben van het beroep.”.

‘Je kunt niet vroeg genoeg beginnen te laten zien hoe veelzijdig het vak is’

De Groene Werelden laten het brede perspectief zien: als hovenier ben je onderdeel van de wereld van Natuur, Leefomgeving & Klimaat

Van Engelen verwacht dat de grote vraag naar hoveniers voorlopig blijft. “Vroeger ging het vooral om snoeien en planten, maar nu is het hoveniersvak veel breder. De tuin is niet alleen maar natuur met bloemen, insecten en vogels, maar heeft vaker een wellness-functie gekregen. Er komen naast groene meer niet-groene hovenierstaken. We proberen daar in de opleiding op in te spelen, bijvoorbeeld met een onderdeel hovenierstimmeren.”  

‘Het hoveniersvak is veel breder geworden’

“Vroeger had je hoveniers en groenvoorzieners”, vult Satter aan, “Nu zijn het meer tuinaannemers, mensen die met tekeningen uit de voeten moeten kunnen, met elektra, water en alles. Klanten vragen ook om klimaatadaptieve tuinen.” Groene tuinen waar ook water goed afgevoerd kan worden.

“We hebben in het bedrijf voortdurend lerende mensen rondlopen”, vervolgt hij. “Stagiairs van 15, maar ook oudere mensen die het vak willen leren, tot wel 55 jaar. Op alle niveaus: vmbo, mbo en ook van Van Hall Larenstein (hbo).” Maar is het voldoende?

Het veelzijdige vak van hovenier:

“We moeten laten zien wat het vak nu inhoudt”, zegt Satter. Niet alleen om het imago bij te stellen, maar ook om de verbreding te laten zien. Fietsexcursies, gastlessen, open dagen. Dat doet hij met veel plezier. “We moeten mensen blij maken voor dit vak, dat is de opdracht nu. Ook voor vrouwen. We moeten het aantrekkelijk maken aan alle kanten.”

De inspanningen om vanuit het vmbo meer doorstroom te creëren naar de hoveniersopleiding lijkt zijn vruchten af te werpen. Ten opzichte van de totale instroom in het mbo, stijgt het aantal leerlingen dat voor de hoveniersopleiding kiest. Die zij met succes afronden, gezien de toename van het aantal aantal jonge werknemers in de sector:

De instroom van jonge hoveniers neemt de laatste jaren toe.