Trekkertalent met oog voor mens en natuur

Tekst: Gerrit Strijbis
Foto's: Cumela

Met een glimlach zit de mbo-student achter zijn laptop. De begeleidende docent leunt achterover en prijst de overstap naar de  digitale taalmethode. Maar de docent merkt…. deze student is wel heel erg enthousiast over zijn taalles….. Een blik op het scherm verraadt dat de student geniet van Farming Simulator, een online spel waarbij de deelnemers actief zijn op hun digitale boerderij. Dit spel scoort hoog bij studenten met roots op het platteland.

Dergelijke spelletjes geven soms een achterhaald en te romantisch  beeld van de sector volgens beleidsmedewerker Dick Klop van brancheorganisatie Cumela: “Passie en interesse voor tractoren en het boerenleven zijn mooi, maar de branche verlangt meer dan dat: vaklui met een dienstverlenende instelling.”

Ander werk

De sector is namelijk aan het veranderen. Aankomend trekkertalent verheugt zich op het agrarisch loonwerk, terwijl deze werkzaamheden nog maar 30 procent van de omzet van loonwerkbedrijven bepalen. Door de schaalvergroting in de landbouw, nam de vraag naar agrarisch loonwerk af.  

Dick Klop

Klop: “De toegenomen capaciteit van de machines zorgt ervoor dat het werk sneller kan worden gedaan. Ook schaffen grotere agrarische bedrijven soms zelf machines aan.” De loonbedrijven schakelden als reactie succesvol over op de dienstverlening aan bijvoorbeeld gemeentes en waterschappen. Met succes, de werkgelegenheid groeit al  jaren en is ook in economisch mindere tijden gelijk gebleven. Dit nieuwe werk stelt andere eisen zoals de omgang met de natuur en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Daarbij zijn door bijvoorbeeld ICT-toepassingen machines ingewikkelder en duurder, wat ook andere dingen vraagt van de capaciteiten van de trekkerbestuurders.

"De behoefte van het bedrijfsleven verschuift, er is vraag naar technisch én communicatief vaardig personeel "

Vakmensen gevraagd

De branche zoekt daarom slimme vakmensen die nauwgezet met machines omgaan, oog voor de natuur hebben en goed kunnen communiceren. Klop geeft een voorbeeld. “We zoeken machinisten die een perfecte sloot graven en daarbij kwetsbare bloemen en planten ontzien, over kennis van gewassen en bodem beschikken  en hun werkzaamheden vriendelijk aan buitenstaanders uitleggen.” Dat vraagt om meer opleiding. Klop: “De behoefte van het bedrijfsleven verschuift. De bedrijven vragen technisch en communicatief vaardig personeel die hun taken zelfstandig uitvoeren. Mogelijk neemt daarom de vraag naar kandidaten met uitsluitend mbo niveau 2 af.” De sector zoekt jaarlijks 650 schoolverlaters met een afgeronde mbo-opleiding. In plattelandsgebieden is er voldoende aanwas, in de Randstad kost het iets meer moeite.

Aanvullend lesmateriaal

Gelukkig is er uitstekende samenwerking tussen de bedrijfstak en het groene onderwijs, zegt Klop. De branche weet waar docenten tegenaan lopen als zij de snel opeenvolgende ontwikkelingen in de sector in hun lessenpakket moeten integreren. Voor docenten en belangstellenden buiten het groene onderwijs werkte de bedrijfstakgroep Groen Groen en Infra zeven thema’s uit en biedt deze via E-learning aan. Een voorbeeld is het thema Techniek en Onderhoud dat vijf modules beslaat over de werking en het onderhoud van machines. Daar maken de studenten, naast de basale technische vaardigheden, kennis met het dagelijkse onderhoud en kleine reparaties. Andere voorbeeldenzijn ‘Bodem, Bemesting en Teelt’ en ‘Houding en Communicatie’.

Dankzij de aandacht van ouders en scholen lijken goede sociale vaardigheden vanzelfsprekend, maar toch constateert Klop dat sommige jongeren het nog lastig vinden hun houding te bepalen. Als voorbeeld neemt hij een 16-jarige stagiair die voor de eerste keer bij een leerbedrijf komt: “Hoe stel je je voor, wat zeg je wel en waar houd je  je mond over? We training hiermee, want het is jammer wanneer potentieel talent door een slechte houding op een zijspoor belandt.”

Leven lang leren

Met het aanbod van de thema’s en de inspanningen van het groene onderwijs hoopt Cumela goed gekwalificeerde medewerkers te binden.  Een ander speerpunt is het verloop in de branche te keren.” Binnen de branche zijn er voldoende ontwikkelmogelijkheden voor mensen die zich willen ontplooien. Hierbij wil Cumula breder inzetten dan alleen E-learning. Persoonlijk contact is ook essentieel. Klop denkt bijvoorbeeld aan regionale ontmoetingsavonden waarin experts hun kennis delen: “Het zou geweldig zijn wanneer we op deze manier vakmensen voor de branche behouden.”

Zone College investeert in mobiele simulatoren

Zone.college gaat de boer op! Deze slogan duidt op de slogan van een nieuwe wervingscampagne, maar sinds eind januari beschikt deze groene mbo-opleiding over een geleasede truck met oplegger. De wegreus bevat onder andere simulatoren, twee ingerichte leslokalen, een digibord, laptops, iPads en materiaal voor bodem- en wateronderzoek. Met de simulatoren, een graafmachine en een tractor, kunnen studenten eerst oefenen voordat ze op de echte machines aan de slag gaan. 

Deze groenopleiding op wielen kunnen automobilisten de komende jaren tegenkomen in  Gelderland en Overijssel. Projectleider Leny Janssen vertelt dat dit initiatief samenhangt met een verplaatsing van lessen naar praktijkbedrijven: “De dagelijkse gang van zaken op een praktijkbedrijf spreekt meer tot de verbeelding van onze studenten dan statische schoolgebouwen." 

De komende maanden zet het opleidingsinstituut de combinatie ook in voor promotiedoeleinden.