Spark the Movement brengt circulaire ideeën bij elkaar

Opgestroopte mouwen en het koppie erbij! Hun werk doet er toe. Mbo-studenten Groen van Nordwin College uit Leeuwarden leggen in opdracht van het bedrijfsleven zes tuinen aan. De aanleg van een gangbare tuin biedt al genoeg uitdaging, maar deze jonge vaklui staan voor een nog lastiger opgave. De opdrachtgevers gaan voor een tuin met een duurzaam karakter wat voor de studenten een extra investering in spierkracht en denkwerk betekent.

Aansteken

Daar staat iets tegenover! Ze verdienden met bovenstaande opdracht een Spark en een plekjee in de eregalerij van Spark the Movement (Sparks). Met hun prestatie behoren ze tot de beste honderd initiatieven van de tweehonderd bij Sparks aangesloten onderwijsinstellingen. Deze projecten zijn alle gericht op een circulaire economie en duurzaamheid. Het predicaat Spark verwijst al naar de doelstellingen van deze organisatie. De vonken van allerlei op zichzelf staande initiatieven wakkeren met elkaar het vuur aan. Ook in de circulaire economie maken vele kleintjes een grote.

Leren voor een circulaire economie

Spark the Movement is een initiatief van de Vereniging Circulair Friesland (zie kader) en heeft, met de VN-doelstellingen als achtergrond, het leren voor een circulaire economie en duurzame samenleving te stimuleren. Programmaleider Heleentje Swart van Spark noemt enkele voorbeelden: “Zo wordt afval als grondstof beschouwd, gebruiken we honderd procent schone energie en is water een levensbron. Verder stimuleert economisch verkeer altijd het welzijn en de gezondheid van het individu, de biodiversiteit van onze planeet en de diversiteit en cohesie van onze samenleving”.

Groen onderwijs loopt voorop

Inmiddels is Spark op tweehonderd Friese scholen actief en dat aantal breidt zich gestaag uit. Het groene onderwijs in Friesland ligt op dit terrein aan kop, het Eco-schools programma levert hier een wezenlijke bijdrage aan. De inventarisatie van deze good practises is één van de activiteiten van Spark. Daarnaast bundelt Spark de diverse projecten om de samenwerking tussen scholen, kennisinstellingen, bedrijven en andere deelnemers te versterken en aan te jagen. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de leerlijn duurzame ontwikkeling voor alle scholen in de gemeente Ooststellingwerf. Programmaleider Heleentje Swart: “Met aandacht voor duurzaam doen en denken op alle opleidingsniveaus leren we een nieuwe generatie op een andere manier in het leven te staan.”

Weesbootjes in Friesland

De verankering van duurzaam denken en doen bevindt zich nog in de ontwikkelingsfase. Als voorbeeld noemt Swart als tegenhanger van luxe jachthavens, de weesbootjes. Er bevinden zich in de Friese wateren nogal wat door de eigenaren achtergelaten bootjes. Hun aanblik roept dezelfde gevoelens op als zwerfvuil of plastic soep. Swart ziet het als een uitdaging een infrastructuur te ontwikkelen die de recycling of het hergebruik van deze bootjes faciliteert. Swart: “De integrale aanpak van dergelijke situaties is uitdagend vanwege het grote aantal betrokken partijen. We zoeken nog naar een gestroomlijnde en effectieve aanpak om deze en vergelijkbare misstanden op het terrein van duurzaamheid op te lossen.”

Bewustwording nog een uitdaging

Het enthousiasme en de inzet van de deelnemende scholen stemmen positief, maar er zijn ook obstak

els. Swart pleit voor ingrijpende veranderingen in de leerplannen. Tot nu toe leiden onderwijsinstellingen hun leerlingen hoofdzakelijk op voor een loopbaan waarin de productie van goederen en diensten centraal staan. Daar komt, met een op duurzaamheid gericht consumptiepatroon, een nieuwe dimensie bij. Swart: “Bewustwording en een andere levensinstelling is bij leerlingen en studenten nog een breinkraker. In ieder geval moeten scholen verbinding zoeken met duurzame koplopers in de regio. Burgers, kunstenaars en maatschappelijke organisaties die de wereld een beetje mooier maken, zijn essentiële partners in het leren voor duurzame ontwikkeling”

Spark is een initiatief van de Vereniging Circulair Friesland (VCF). Deze vertegenwoordigt ruim honderd Friese bedrijven en instellingen die zich inspannen voor een verduurzaming van de economie. Het draagvlak voor dit initiatief is nog groter.. Naast VCF bestaan er nog een aantal instellingen die dezelfde doelen nastreven. Uit een onderzoek van de Campus Frylan onder zevenhonderd bedrijven blijkt dat een derde van de ondernemers overtuigd is van de grote invloed van de circulaire economie. Wel 75 procent denkt dat deze aanpak voordeel oplevert, 87 procent is overtuigd van de positieve effecten op de toekomst en 90 procent van de ondervraagden beschouwt de aandacht voor een circulaire economie en de daarbij aansluitende initiatieven als een goede ontwikkeling voor hun bedrijf.

Tekst: Gerrit Strijbis

(Intro foto: Studenten O3 bouwen het Plastic Paard van Troje en trekken daarmee door de grachten an Leeuwarden, om aandacht te vragen voor de plastic soep)