Samenwerking met Indonesië: studenten laten leren in de praktijk

Tekst: Marleen Purmer
Foto’s: Jan Steverink

Hoofdfoto: Groenpact bezocht het Food Estate waar de Indonesische overheid zelf grootschalige voedselproductie wil opstarten.

In juni maakten Jan Steverink en Marjo Baeten, vertegenwoordigers van Groenpact, een unieke reis naar Indonesië. Nuffic Zuidoost-Azië, gevestigd in de Nederlandse ambassade in Jakarta, ziet Groenpact als hét aanspreekpunt voor de internationalisering van het groen onderwijs. Een jaar eerder, in juni 2023 reisden zes vertegenwoordigers van groene kennisinstellingen naar Noord-Sumatra om ideeën op te doen voor internationale samenwerkingen, zoals het samenbrengen van studenten uit beide landen, om deze bijvoorbeeld samen aan projecten te laten werken.

Jan Steverink

Financieringsprogramma’s van Nuffic

Nuffic is de organisatie voor internationalisering in het onderwijs. De wegvallende financieringsprogramma’s van Nuffic waarover wordt gesproken in het intro zijn Innocap, Orange Knowledge Programme en Tailor Made Training.

Lees meer

"Het beroepsonderwijs blijft achter, terwijl het cruciaal is voor het versterken van de landbouw"

Uitdagingen in de Indonesische landbouw

“Bedrijven in Indonesië nemen het liefst havo, hbo- of universitair geschoolde mensen aan”, zegt Jan Steverink, programmamanager bij Zone.college en programmasecretaris van het versnellingsprogramma Internationalisering bij Groenpact. Dit programma richt zich onder andere op het versterken van de positionering van het Nederlandse kennis-en innovatie systeem.

Het beroepsonderwijs blijft achter, terwijl het cruciaal is voor het versterken van de landbouw. “Indonesië kan van Nederland leren hoe je beroepsonderwijs beter kunt koppelen aan de praktijk,” stelt Steverink. Praktische competenties zijn essentieel om de landbouwproductie te verhogen, vooral nu de vergrijzing toeneemt. Goed onderwijs is de sleutel: “Als onderwijs zinvol en aantrekkelijk is, blijven studenten in de sector. Ook kunnen zij stagelopen bij agrarische bedrijven die juist behoefte hebben aan vakmensen.”

"Het ontbreekt in Indonesië aan een effectief onderwijssysteem dat goed aansluit op de arbeidsmarkt"

Vrouwen uit het naburige dorp aan het werk op het Food Estate.

Aantrekkelijk onderwijs

Tijdens hun reis onderzocht Groenpact hoe groen onderwijs in Indonesië aantrekkelijker kan worden gemaakt voor jongeren. “Onderwijs moet aansluiten bij de arbeidsmarkt. Studenten moeten praktijkervaring opdoen en het toekomstperspectief zien dat ze hebben na hun studie,” aldus Steverink. Volgens hem beschikt Indonesië over voldoende technologische kennis, maar ontbreekt het aan een effectief onderwijssysteem dat goed aansluit op de arbeidsmarkt. Nederland kan hierbij helpen met kennis over hoe onderwijs beter kan inspelen op de praktijk, zoals het opzetten van stageprogramma’s en databases van geschikte stagebedrijven. “We delen graag onze ervaringen en bieden begeleiding.”

Samenwerken met NL Knowledge House

De reis naar Noord-Sumatra werd gecombineerd met een werkmissie van NL Knowledge House, een netwerk dat internationale kennispartnerschappen ondersteunt. Groenpact kon profiteren van de expertise van NL Knowledge House over financiering en samenwerkingsmogelijkheden, vooral nu de financiële middelen in Indonesië afnemen. “Het was waardevol om te horen hoe anderen samenwerken in Indonesië,” zegt Steverink.

Bouw van de Food Estate. Er komt een groot modern instituut voor plant research.

Een experiment voor grootschalige voedselproductie

De Indonesische overheid heeft een groot landbouwproject opgezet in Noord-Sumatra: een Food Estate. Dit project moet grootschalige voedselproductie stimuleren. Dit is nodig omdat Indonesië niet in eigen voedselvoorziening kan voorzien. Dat probleem gaat alleen maar groter worden wanneer studenten niet voor de landbouw kiezen. “Er is veel land en arbeidskrachten, maar ook vergrijzing,” zegt Steverink. “Het is een experiment, en de invulling ervan – wie het werk doet en hoe het gefinancierd wordt – is nog onduidelijk.”

De juiste mensen verbinden

De Indonesische ambassade vroeg Groenpact hoe het groene onderwijs een rol kan spelen in het Food Estate-project. “Een van onze adviezen is om de lokale bevolking en scholen te betrekken,” zegt Steverink. Tijdens de reis bracht Groenpact een mbo-docent en een medewerker van een technische universiteit, beide Indonesisch en betrokken bij het project, met elkaar in contact. “Een simpel maar effectief voorbeeld van samenwerking. Voor ons is dat heel logisch, maar daar kennen ze deze vorm van samenwerken nog niet.”

"De lokale bevolking moet nauw betrokken worden bij het Food Estate"

Hoe nu verder?

Na de reis zijn de bevindingen gedeeld met de groene instellingen in Nederland. Een van de conclusies is dat de lokale bevolking nauw betrokken moet worden bij het Food Estate om het succesvol te maken. Studenten uit Nederland en Indonesië kunnen samenwerken aan concrete projecten, zoals het testen van slootwater op chemicaliën of het aanleggen van proefveldjes. “De samenwerking wordt kleinschaliger en staat dichter bij de praktijk, met meer nadruk op studentbetrokkenheid. Daar verheug ik me op!,” besluit Steverink.