Onderwijs en bedrijfsleven nauw op elkaar afgestemd in het Agrofoodcluster

Tekst & foto's: Inge Homan

Aan het woord zijn Cor van Veldhuijsen, managing director van het Agrofoodcluster en Rein van de Wal, Projectleider Plant & Business. Over doelstellingen, behaalde resultaten en geleerde lessen.

Snelle groei

Cor van Veldhuijsen: “Het Agrofoodcluster is momenteel een stichting die is doorgegroeid van de 10 aanvankelijke deelnemers naar nu 35. Men wil van elkaar te leren en synergievoordeel behalen. Bijvoorbeeld het gezamenlijk halen van certificaten of een beeld vormen over de medewerker van de toekomst. De nadruk ligt op human capital en kennisontwikkeling, met oog voor praktische innovatie en het stimuleren van business mogelijkheden.”

Cor van Veldhuijsen

Er is een sterke vertegenwoordiging van de aardappelsector, maar dat is ook niet zo gek, zo in de buurt van world potato city Emmeloord. De ambities liggen verder, van regionaal naar nationaal en uitbreiding naar alle open teelten. De focus van Agrifoodcluster heeft altijd gelegen op de ontwikkeling van de gehele keten, van zaden, kweek, inspectie, oogst, handel, techniek, kwaliteitsbeoordeling, verpakking en verwerking.

"Uit je comfortzone stappen en elkaar blijven steunen"

Van Veldhuijsen vervolgt: “De ontwikkelingen op technisch niveau gaan heel snel en dat is spannend en mooi. Om dit te kunnen verbinden aan de praktijk zul je ook kennis moeten blijven behouden en ontwikkelen op het gebied van teelt.”

Samenwerken met onderwijs

“Het Agrofoodcluster heeft een aantal modules ontwikkeld in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven. De docenten hebben hun aanpak en content gedeeld met elkaar en mensen uit het bedrijfsleven. Dat betekende wel met de billen bloot voor de docenten, juist door langdurig over en weer in de relatie te investeren ontstond er vertrouwen.” 

Fieldlabs

Rein van de Wal vult aan: “Bedrijven begrijpen steeds beter voor welke uitdagingen het onderwijs staat. ‘Wat kunnen we aan de studenten meer bieden?’ Lessen zijn vaak 'voorgekookt', de uitkomst is al bekend, dat betekent nogal wat voor ondernemerschap en creativiteit van de docent. Het is van belang om daar letterlijk uit getrokken te worden, en dát is precies wat er gebeurt in onze fieldlabs. Dat vraagt ook dat je elkaar goed vasthoudt in het proces om het van idee naar concept te brengen. Dat betekent ook: uit je comfortzone stappen en elkaar blijven steunen.”

"Het doel is om de student verder in de keten te krijgen"

Eenzelfde proces signaleren Cor en Rein bij de leerlingen zelf: ook zij zijn gewend aan de traditionele onderwijsstructuur en worden daar nu uit gehaald. Het resultaat is meer flexibiliteit en hybride onderwijs, er zit zo veel meer uitdaging in voor alle betrokkenen.

Rein van de Wal

Van de Wal vervolgt: “Er wordt gewerkt vanuit projecten in een meester-gezel leermodel: leerlingen krijgen een aparte opdracht, wat inhoudt dat ze niet meewerken in de gangbare werkzaamheden in een stagebedrijf, wat voorheen gebruikelijk was. De bedrijven verschillen van elkaar, net als de opdrachten. De opdrachten zijn gericht op het ontwikkelen van competenties als eigen initiatief, zelfwerkzaamheid en onderzoek doen.” Van de Wal is enthousiast: “Het gaat nu zo goed dat we ook gaan kijken naar uitbreiding in de melkveehouderij.”

>> Voorbeeld van een Fieldlab bij het bedrijf DT Dijkstra

Medewerkers van de toekomst

Het doel is om de leerlingen verder in de keten te krijgen en ze niet te beperken op één aspect. Zo zetten we in op de medewerker van de toekomst! De modules kennen verdiepingsonderdelen om in het kader van leven lang leren werknemers blijvend bij te spijkeren.”

Van de Wal: “Onder druk van de werkelijkheid zoals verschraling van de opleidingen, daling van de instroom en het verlies met de aansluiting van de arbeidsmarkt moest er gewoonweg iets structureels veranderen. Het opleidingsprogramma ging op de schop. De basis die tijdens de start is gelegd wordt steeds verder doorontwikkeld. Er wordt nu al meer gedacht vanuit het bedrijfsleven en de keten met als doel: goed opgeleide medewerkers. Een goed opgeleide medewerker is breed opgeleid in een aantrekkelijk en flexibel curriculum. Denk daarbij ook aan de verbinding met onderwerpen zoals de inzet van drones, logistiek, megatronica).”

"De nadruk ligt op human capital en kennisontwikkeling, met oog voor praktische innovatie en het stimuleren van business mogelijkheden"

Geleerde lessen

Wat kunnen de twee heren ons meegegeven wat ze de afgelopen jaren hebben geleerd en wat de belangrijkste succesfactoren zijn? Ze sommen voor ons op:

• Een club van bedrijven die er in gelooft en bereid is mislukkingen en tegenvallers te accepteren en incasseren.
• Een bestuur met commitment en dat ook in daden laat zien.
• Accepteren dat het tijd kost.
• Beginnen met onderwijs en bedrijfsleven samen en tegelijkertijd.
• Orde op zaken stellen in de school, 'ready to operate'.
• Bereid zijn om het ritme van het onderwijs los te laten.
• Vraag het bedrijfsleven welke onderwerpen zíj aan studenten voor zouden willen leggen (en laat hen dit ook zelf doen).

Van belang hierin zijn het scheppen van realistische verwachtingen, het scheppen van vertrouwen, gezamenlijke ambitie en concrete samenwerking. Op een bepaald moment moet je ook gewoon aan de gang gaan.

Contact

De ontwikkeling van modules loopt nog, maar als je vragen hebt naar aanleiding van dit verhaal, neem dan contact op met Rein van de Wal, r.van.de.wal@aeres.nl of 06-22388997.