Nieuw toekomstperspectief voor ecologen

Tekst: Hanneke van Vliet, Het Nederlands Tekstbureau
Beeldmateriaal: Groenpact & Pexels & Tim van Hattum
Grafieken: Vrij van Vorm

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in De Groene Monitor 2023

Max Klasberg zoomt in op het toekomstperspectief voor ecologen. De intrede van de flora- en faunawet midden jaren’90 gaf een flinke impuls aan het beroep. De beschermde status van dier- en plantsoorten werd verhoogd en elke ruimtelijke ingreep moest vanaf toen worden getoetst. Dat leverde een flinke markt op voor ecologische adviesbureaus. Nu merkt de beroepsgroep de impact van de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis. Overheden en bedrijven zijn druk met het vormgeven van hun duurzaamheidsbeleid. Voor de ecologen betekent dat een andere benadering en andere verdienmodellen, vertelt hij. ‘Het gaat nu veel meer om vraagstukken als natuurinclusief bouwen, hoe je bij nieuwbouw kunt zorgen dat de natuur er een plek krijgt. Helaas is het belang daarvan nog lang niet overal doorgedrongen.

Max Klasberg

Werk te over

Op heel veel vlakken ligt er volgens Max werk voor ecologen. Veldonderzoek, advies aan gemeenten en provincies, begeleiding van bouwprojecten, hulp bij de energietransitie, voor al die zaken wordt een beroep op ze gedaan. ‘Bij de grootschalige isolatie van woningen komt nu bijvoorbeeld veel onderzoek en werk kijken voor het verplaatsen van beschermde vleermuizen en vogels. Zo moet je een bijzondere kraamkolonie van vleermuizen zorgvuldig monitoren. Voor het verplaatsen van de dieren moet je vervolgens ontheffingen aanvragen en nieuwe verblijfplaatsen regelen. Bovendien zijn maatregelen nodig om te voorkomen dat beschermde soorten zich opnieuw op die plek vestigen.’

Als het gaat om stadsecologie zie je dat veel gemeenten en steden een eigen natuurbeleid hebben. Voor dat natuurbeleid is veel monitoring nodig: hoe gaat het met soorten, populaties en met de algehele staat van de natuur? Het vraagt volgens Max om ecologische veldkennis, maar ook om praktische kennis over bijvoorbeeld manieren voor natuurinclusief bouwen.

Op meerdere plekken is volgens Max een grote vraag naar velecologen, stadsecologen en mbo-geschoolde medewerkers. Voor bijvoorbeeld het groenbeheer bij gemeenten; voor het maken van beleid en rapportages bij gemeenten; voor begeleiding van aannemers, die steeds vaker zelf ecologen in dienst hebben; en ook voor het onderwijs bij scholen en trainingsinstituten.

Slim organiseren

Naast onderwijs benadrukt Max het belang van innovatie. ‘We dienen het werk slim te organiseren en nieuwe manieren te vinden waarmee we de capaciteitsdruk kunnen verlagen. Denk aan sensoren om beschermde dieren te monitoren, wat onderzoekscapaciteit bespaart.

"We kunnen nog veel tijd en mankracht besparen"

Daarnaast kijken we naar de mogelijkheden van protocollen, eenduidige regels voor de bescherming van flora en fauna, zodat lange trajecten van ontheffingsaanvragen straks wellicht niet meer nodig zijn. Met een meer uniforme aanpak voor het behoud en de bescherming van dieren en planten, kunnen we veel tijd en mankracht besparen. We steken in Nederland nog te veel tijd in onderzoeken en plannen maken, wat ten koste gaat van investeringen in de daadwerkelijke oplossingen om de samenleving duurzamer en natuurinclusiever te maken.’

Klimaatdoelstellingen zorgen voor snelle veranderingen op de groene arbeidsmarkt

Door de stikstofcrisis steeg de vraag naar ecologen het afgelopen jaar snel. Ook de klimaattransitie zorgt voor plotselinge veranderingen op de arbeidsmarkt. De Sociaal-Economische Raad start dit jaar samen met het Centraal Bureau voor de Statistiek een uitgebreid onderzoek naar de veranderende arbeidsvraag in de groene sector.

Ook de Rijksoverheid monitort de veranderende arbeidsvraag en presenteert de resultaten daarvan in het Dashboard Klimaatbeleid. In een overzicht van beroepen die van belang zijn voor de klimaattransitie in de groene sectoren staan technische beroepen bovenaan, maar ook ecologen staan in de top 10. De grafiek toont een extreme krapte in deze beroepen. Die krapte zie je ook terug bij de traditionele agrarische beroepen. Daar komt nog bij dat de agrarische vacatures vaak niet in de online vacaturebanken terechtkomen. De krapte is daardoor groter dan deze cijfers laten zien.

Bron: Spanningsindicator UWV, met bewerking door onderzoeksbureau ABF research voor dashboardklimaatbeleid.nl

Vraag naar hoveniers en groenverzorgers stijgt sterk

Er is veel vraag naar vergroening van de leefomgeving en verduurzaming van gebouwen met groene daken en wanden. Hierdoor stijgt de vraag naar en het aanbod in hoveniers en groenverzorgers. De VHG verwacht dat de vraag in de toekomst nog verder toeneemt.

Bronnen: Informatiedashboard Colland Arbeidsmarkt en VHG