“Ik geloof ontzettend in de verbinding tussen natuur en landbouw”

Tekst & foto's: Kirsten van Valkenburg

“Hier nam de werkgroep ‘Bloeiend Benneveld’ het initiatief om het bermbeheer op de schop te nemen. Op allerlei manieren onderzoeken ze hoe ze bermen rijker kunnen maken. Studenten van Terra draaien mee in dit onderzoek”, vertelt Ine. Het is de bedoeling dat er in de bermen meer kruiden gaan groeien en er meer variatie komt in soorten. Op die manier zijn de bermen aantrekkelijk voor insecten en daarmee ook voor vogels. En dat is goed voor de biodiversiteit. Ine vertelt verder: “De studenten voeren hier bijvoorbeeld tellingen uit. Maar onderzoeken ook of en hoe ver de kruiden uit de berm zich verspreiden in het direct aansluitende akkerland.”

Op zoek naar mogelijkheden voor studenten

“En let op”, voegt Ine toe, “bij het onderzoek hier naar bermbeheer zijn niet alleen studenten van de opleidingen veehouderij en teelt betrokken, maar ook studenten van bijvoorbeeld dierverzorging. Die opleiding is breder dan honden en katten.”

Ine Sturkenboom

Het is één van de vele activiteiten die Ine binnen het practoraat onderneemt: het zoeken naar mogelijkheden voor studenten van Terra om mee te doen in onderzoeken naar natuurinclusiviteit. Zo zijn er ook studenten betrokken bij onderzoek naar groenbemesters, dat wordt uitgevoerd op de proefboerderij van de WUR in Valthermond.

Ine legt uit: “Natuurinclusiviteit gaat verder dan alleen de primaire bedrijven. Het gaat ook om bermbeheer, waterdoorgangen, kleine bosjes.” Ze wijst naar het bosje achter haar. “In dat bos staat veel reuzebereklauw, een plant die zorgt voor overlast. Daarom laat de plaatselijke schapenhouder af en toe zijn schapen in het bosje om die planten weg te vreten. Een mooi voorbeeld van natuurlijke bestrijding.”

Natuurinclusiviteit ontdekken

Ine is de eerste maanden bezig geweest om te kijken welke actoren er actief zijn in natuurinclusieve landbouw. Binnen Terra, regionaal en landelijk. Ze maakt momenteel volop kennis met bedrijven, instanties en ondernemers. “Zo ben ik benieuwd met welke zoektocht agrariërs bezig zijn in onze regio. Want dat is het vaak voor hen, een zoektocht naar wat zij kunnen doen en welke compensatie er is om meer natuurinclusief te werken.” Waar ze kan, zorgt Ine voor verbinding. “Dat is één van mijn taken als practor.”

"Uiteindelijk wil ik als practor een helicopterview op alles wat er in deze regio speelt rondom natuurinclusiviteit"

Daarnaast is Ine zich aan het inlezen, ze is zich bewust dat ze nog veel te leren heeft. Ine: “Mijn indruk is dat er veel geschreven is over natuurinclusiviteit. Nu is voor mij de vraag: waar zit het materiaal dat geschikt is als lesmateriaal voor het mbo? En hoe geef je dat zo vorm dat het past bij het mbo?” Hierover heeft Ine contact met Frank de Jong van Aeres Hogeschool Wageningen, lector  ‘kenniscreatie en ecologisch intelligent denken’. “Kenniscreatie, daar geloof ik heel erg in,” zegt Ine stellig. “En hierin trek ik dan graag op met Frank.” Ine leert ook van het contact met lector Rik Eweg (Van Hall Larenstein), die zich bezighoudt met gebiedsgerichte transities naar kringlooplandbouw.

Onhoudbaar systeem

“Kijk, dat er iets mòet gebeuren, dat is duidelijk. We zijn de aarde aan het uitputten. We nemen heel veel en geven veel te weinig terug. Dat is een onhoudbaar systeem.” Ine wordt enthousiast: “Ik geloof ontzettend in de verbinding tussen natuur en landbouw als een bijdrage tot de oplossing.”

Ine benadrukt dat er nog een lange weg te gaan is. “Mijn ideaal is een landbouw die eiwitten produceert om de wereldbevolking te voeden, maar zich tegelijkertijd ontwikkelt tot een landbouw die de natuur versterkt. Kijk, die enorme wereldbevolking ìs er, die moeten we voeden. Maar er zijn nog zoveel ontwikkelingsmogelijkheden die de productie van eiwit niet in gevaar brengt. Denk aan stadslandbouw, vertical farming, agroforestry en klimaatadaptatie in steden. Er zijn prachtige ontwikkelingen. Dat schept hoop.” Ine is positief ingesteld en gelooft dat we er met elkaar gaan uitkomen.

"Stilstaan is geen optie, we moeten doen"

Bewustwording bij jongeren

Volgens Ine is er veel aandacht nodig voor bewustwording bij de jongere generatie dat het anders moet. “We zitten met allerlei problematiek en we moeten aan de slag. Het onderwijs heeft een belangrijk rol om dat duidelijk te maken bij onze jongeren. We nemen ze mee in projecten en laten ze kennismaken met oplossingen.” Terra is op dit moment het mbo-onderwijs aan het reorganiseren: niet meer per vestiging, maar per kwalificatiedossier. Dat ziet Ine als een kans om natuurinclusiviteit en de bewustwording van de problematiek in alle mbo-opleidingen een plek te geven binnen Terra.

"Het is de taak van het onderwijs om jongeren te vertellen wat er aan de hand is"

“Het is een zoektocht hoe we dat gaan doen”, stelt Ine, “maar dat neemt niet weg dat we al aan de slag zijn.” Terra is begonnen door gezamenlijk met bedrijfsleven en overheden natuurinclusieve vraagstukken in de regio op te pakken. Maar ook door gastlessen van experts, zowel op school als bij bedrijven. Belangrijk binnen die lessen is kijken naar verschillende oplossingen voor alle vraagstukken die er zijn binnen natuurinclusiviteit. En inmiddels is natuurinclusief produceren en beheren opgenomen in het curriculum van de mbo-opleidingen van Terra. Ine: “En terwijl we onderweg zijn, leren we. Niet alleen de studenten, ook docenten en ik als practor.” Haar ogen glimmen. “Dit is onze kans.”