Een werkplek waar je wil zijn: de groene transformatie

Tekst: Marleen Purmer
Beeldmateriaal: IVN Natuureducatie

Het programma Werklandschappen van de Toekomst zet zich in voor een radicale herdefiniëring van bedrijventerreinen. Van kille, enkel functionele terreinen naar bruisende, groene landschappen waar mens en natuur centraal staan. Het project ‘Werklandschappen van de Toekomst’ is een initiatief van IVN Natuureducatie, een maatschappelijke organisatie die zich inzet voor het verbinden van mens, natuur en milieu. In het project wordt samengewerkt met veel partners, onder meer het onderwijs, het ministerie van LVVN en andere Groenpact partners.

Duizend bedrijventerreinen vergroenen

Daphne Teeling, impactmanager bij IVN, vat het belang van dit programma samen: “Als je bedenkt voor welke uitdagingen we staan als maatschappij, dan is de impact van dit project enorm.” Teeling houdt zich bezig met het laten stroomlijnen van alle processen van dit project. “En dat zijn er nogal wat, want het doel is om binnen 9 jaar 1.000 van de 3.800 bedrijventerreinen te transformeren naar een klimaat adaptieve, diverse en gezonde werkomgeving.” Gezond kan je in deze zin letterlijk nemen, want recent onderzoek wijst uit dat een groene werkomgeving het ziekteverzuim met 14% kan verminderen. Bovendien worden bedrijventerreinen aantrekkelijker voor werknemers én werkgevers, wat essentieel is om de arbeidsmarkt van de toekomst te versterken.

Daphne Teeling, impactmanager bij IVN.

"De impact van dit project enorm"

De kracht van vergroening

Vergroening van bedrijventerreinen heeft niet alleen voordelen voor werknemers, maar ook voor het klimaat, de economie én de biodiversiteit. Veel bedrijventerreinen kampen met uitdagingen zoals wateroverlast en hitte. “Naar verwachting gaan watertekorten in de toekomst nog veel grotere problemen geven.” Door groene oplossingen toe te passen, zoals wateropvangsystemen, schaduwrijke beplanting en het creëren van biodiverse groene zones, worden deze problemen effectief aangepakt. Deze zones, met inheemse planten en bloemen, bieden niet alleen verkoeling en wateropvang, maar creëren ook leefgebieden voor vogels, insecten en andere dieren, waardoor de natuur weer kan floreren – zelfs op bedrijventerreinen.

Daarnaast gebruikt de industrie op bedrijventerreinen vaak grote hoeveelheden water. Met natuurlijke en circulaire systemen kan hier veel worden bespaard. Deze duurzame aanpak maakt bedrijventerreinen niet alleen milieuvriendelijker, maar ook kostenefficiënter.

Een groen en biodivers bedrijventerrein. Werklandschappen van de Toekomst streeft ernaar dat vergroening van bedrijventerreinen het nieuwe normaal wordt.

Onderwijs en innovatie: de motor van verandering

Een unieke kracht van Werklandschappen van de Toekomst is de betrokkenheid van het onderwijs. Studenten van mbo’s, hbo’s en universiteiten werken in zogenaamde living labs op bedrijventerreinen. Hier doen ze onderzoek, meten ze de impact van vergroening en bedenken ze innovatieve oplossingen om hun ervaringen en ideeën uit te rollen op bedrijventerreinen.

"De bedrijventerreinen worden niet alleen milieuvriendelijker, maar ook kostenefficiënter"

Door studenten te betrekken bij deze transitie, legt IVN niet alleen de basis voor toekomstige generaties, maar zorgt het er ook voor dat de groene sector aantrekkelijker wordt. Dit project biedt een inspirerend visitekaartje voor beroepen in het groen: van hoveniers tot landschapsarchitecten.

Van ambitie naar actie

Het programma is in 2023 gestart en in 2024 zijn de eerste inhoudelijke projecten van de grond gekomen. Met vier living labs en tien ambassadeursterreinen worden innovatieve oplossingen en nieuwe werkwijzen getest en toegepast. Dit gebeurt in samenwerking met zes provincies, die niet alleen financieel bijdragen, maar ook een strategie hebben opgezet om deze beweging in gang te zetten.

Een belangrijke focus ligt op het wegnemen van barrières. Veel bedrijven weten niet waar ze moeten beginnen. IVN helpt deze ‘noot te kraken’ door concrete tools te bieden, zoals een database met praktijkvoorbeelden en een toolbox met instrumenten zoals het Groene Kompas.

Veel bedrijven weten niet waar ze moeten beginnen als ze willen vergroenen. IVN helpt ze op weg.

Samen naar een groenere toekomst

Het uiteindelijke doel van Werklandschappen van de Toekomst is om een onomkeerbare beweging te creëren. Het programma streeft ernaar dat vergroening van bedrijventerreinen het nieuwe normaal wordt. Niet alleen bij een select aantal locaties, maar in heel Nederland. Zoals Teeling zegt: “Je wil dat een derde van de bedrijventerreinen ermee bezig is, zodat de rest vanzelf volgt. Alleen door samen te werken kunnen we dit realiseren.”

Met deze ambitie, ondersteund door een brede coalitie van partners en een toekenning van het Nationaal Groeifonds, heeft Werklandschappen van de Toekomst de potentie om een enorme impact te maken op onze werkomgeving én op de wereld. Wie wil daar nou niet aan bijdragen?

Samen voor groene bedrijventerreinen

Steeds meer partijen sluiten zich aan bij de beweging Werklandschappen van de Toekomst. De betrokken onderwijspartners van Groenpact bij dit project zijn Centre of Expertise Groen (Hogeschool Van Hall Larenstein, Aeres Hogeschool, HAS Green Academy, Hogeschool Inholland), Yuverta  en Wageningen University & Research.