Een (on)gemakkelijk gesprek op natte voeten

Tekst & foto's: Sanne Kreikamp

Op de generatieve buitenplaats Yügen Forest in Dronten kwamen agrariërs, ecologen, drinkwaterbedrijven, burgers en waterschappen bijeen om in gesprek te gaan over waterschaarste, wateroverlast, verzilting en vervuiling.

Bekijk hier het videoverslag van deze bijeenkomst:

Rien Komen, vice-voorzitter College van Bestuur bij Aeres: “Bij Aeres leiden we studenten op die staan voor hun mening en die groene keuzes durven te maken. Als we dat verwachten van onze studenten, verwachten we dat ook van onze docenten. We gaan daarom vandaag een gesprek aan over inhoud waar je vanuit verschillende standpunten naar kan kijken, namelijk water. We dagen onze medewerkers uit een schurend gesprek te voeren door een standpunt in te nemen en dat ook aan anderen te vertellen. Dit soort gesprekken geven vorm en inhoud aan ons onderwijs.”

"We gaan vandaag een gesprek aan over inhoud waar je vanuit verschillende standpunten naar kan kijken. We dagen onze medewerkers uit een schurend gesprek te voeren door een standpunt in te nemen en dat ook aan anderen te vertellen."

Waterdemocratie

Dijkgraaf Joyce Sylvester, van Waterschap Amstel Gooi en Vecht, opende de bijeenkomst met een aantal alarmerende voorbeelden van de gevolgen van ons veranderende klimaat. Bijvoorbeeld schade door hoosbuien enerzijds, en anderzijds het watertekort dat onze voedsel- en drinkwatervoorziening bedreigt. Ze benadrukte hiermee de urgentie van een strategie die zich richt op zowel klimaatmitigatie als klimaatadaptatie. Water is meer dan ooit een integrale opgave en in de huidige waterdemocratie staan we voor lastige toekomstgerelateerde politieke vraagstukken. Bijvoorbeeld wat betreft ruimtelijke ordening: besteden we de ruimte in dichtbevolkte gebieden aan woningbouw of kiezen we voor een nieuw gemaal? Keuzes waar we ook als kiezer over na moeten denken om droge voeten in de toekomst te garanderen.

Kansrijke initiatieven

Doeke Schippers, Leading Professional bij Vitens, vertelde over de steeds groter wordende uitdagingen die ze ervaren als grondwaterbedrijf bij het winnen, zuiveren en leveren van drinkwater. Zo wordt ons grondwater bedreigd door bijvoorbeeld bestrijdingsmiddelen uit de landbouw, medicijnresten uit de rioolwaterzuiveringen en PFAS uit onze industrie. Daarnaast is er de eeuwige strijd met de landbouw: zowel Vitens als de boeren willen ons grondwater. Om deze uitdagingen om te buigen tot kansen zoeken ze verbinding met partijen als de Rabobank, a.s.r. en agrarische ondernemers. Doeke: “Samen stimuleren we duurzaam bodembeheer waar trade-offs tussen landbouwproductie en waterwinning optreden. Bijvoorbeeld in een pilot in de Achterhoek waarbij we met LTO Noord, de Provincie Gelderland en Waterschap Rijn en IJssel, water op een aantal percelen infiltreren om droogte en de daling van de grondwaterspiegel tegen te gaan. Soms moet je gewoon doen.”

Integrale aanpak & regelgeving

Na de presentaties was het tijd voor het (on)gemakkelijke gesprek. In groepjes verspreidden de deelnemers zich over het terrein om te genieten van lokale en duurzame gerechtjes. Tijdens de regenachtige wandeling bogen ze zich over verschillende stellingen zoals ‘Wateroverlast wordt veroorzaakt door (lokale) overheden die prioriteit geven aan economische groei boven milieubescherming’ en ‘Er mag niet meer worden gebouwd onder de zeespiegel, dit is onverantwoord’. Ondanks de verschillende meningen, leidden de stellingen meer tot een brede beschouwing, dan tot een schurende voor- of tegen-situatie. Zo was een veelgehoorde uitkomst de wens naar een integrale aanpak om problemen omtrent water aan te pakken, bijvoorbeeld bij gebieden waar overschot- en droogtesituaties naast elkaar bestaan. Ook klonk de behoefte aan goede regelgeving en betaalbare oplossingen vanuit de overheid.

"Een veelgehoorde uitkomst was de wens naar een integrale aanpak om problemen omtrent water aan te pakken. Ook klonk de behoefte aan goede regelgeving en betaalbare oplossingen vanuit de overheid"

Gesprek op (natte) voeten

Met modderige schoenen en hier en daar een paar natte voeten kwamen de deelnemers aan het einde van de avond samen voor een ‘gesprek op voeten’. In deze creatieve werkvorm mochten de deelnemers standpunten inbrengen voor de stellingen ‘Verzilting is een grote sluipmoordenaar voor ons land; dit zijn gang laten gaan is de grootste blunder die wij kunnen begaan’ en ‘We moeten agrariërs belonen voor het leveren van ecosysteemdiensten die de waterkwaliteit verbeteren’. De verscheidenheid aan expertise en ervaring leidden tot veel verschillende standpunten en soms schurende meningen. Waar de ene deelnemer vond dat agrariërs gestraft moeten worden in het kader van “de vervuiler betaalt”, vond de ander dat we agrariërs juist moeten helpen. Duidelijk werd het belang van een blijvende dialoog om samen tot oplossingen te komen.

"We geloven dat oplossingen liggen in multidisciplinaire samenwerking. Vandaag willen we iedereen een stem geven en leren met elkaar een gesprek te voeren."

Organisator Elise Gieling en Strategisch Programmamanager Ontwikkeling & Innovatie: “Bij Aeres geloven we dat oplossingen liggen in multidisciplinaire samenwerking, maar daar moet je wel de dialoog voor aangaan. Met alle verschillende belangen in onze organisatie is dat best een uitdaging. Met een evenement als vandaag wilden we iedereen een stem geven en leren met elkaar een gesprek te voeren.”